Türkiye’de turizm adına çok büyük eksiklikler var

Türkiye turizm açısından zor bir dönemeçte. Firmalar her geçen gün zarar açıklıyor. 1987 yılında kurulan Jolly Tur, bugün yaklaşık 3 bin 500 kişiye istihdam sağlıyor. Bu sayının bir fabrika ile eşdeğer olduğunu ifade eden Jolly Tur Onursal Başkanı Sinan Vardar, şirketlerinin zor yolculuğunu Karar’a anlattı.

BİRÇOK KRİZ ATLATTIK

Futbolcuyken turizm sektörüne giriş maceranız nasıl başladı?

Ben bu mesleğe ilk olarak Erdek’te otellerde bulaşık yıkayarak başladım. Hizmet sektörüne dipten girmiş oldum. Allah vergisi bir futbol yeteneğim vardı ve 17 yaşında profesyonel futbol hayatım başladı. Bandırma’da başlayan futbol serüvenim, İstanbul Beykoz’da devam etti. O dönemde turizm için adımlar attım. Turizmin yeni yeni başladığı zamanlarda bir cesaretle ilk otobüs turlarını başlattım. O dönem turizm sektörüne attığım adımlar, güçlü insan ilişkilerim sayesinde beni önemli noktalara getirdi.

Öger Tur ile yaptığınız ortaklık nasıl gerçekleşti?

Hayatımın dönüm noktası dediğim an, Gönül Yazar’ın sayesinde Öger Tur’un sahibi Vural Öger ile tanışmamdı. Vural Bey o zamanlar Türkiye’ye işçi getiriyordu. Kendisi turizm sektörüne girmek istedi ve beni buldu. Öger Tur ile birlikte kitle turizmine giriş yapmış olduk. Birlikte yılda 1 milyona yakın Alman turisti yurda getirdik.

Yıllarca çok büyük krizler gördük. 1982’de yaşanan terör olayları, 1991’de Körfez krizi, 1996’da Dominik’te yolcularımızın bulunduğu uçağın düşmesi derken çok fazla darbe aldık. Tüm bu sorunlara rağmen, Küba’ya ilk turları da biz başlattık. Küba’daki girişimim ardından yine bir koku aldım ve Rusya’ya açıldım. Sonrasında tamamen Jolly Tur’a odaklanmak istedim ve 16 sene evvel Öger Tur’daki hisselerimi satarak şirketten ayrıldım ve yalnızca Jolly Tur olarak devam etme kararı aldım. Ayrılma kararımın ardından Jolly Tur’un yükselişi başladı.

1000’DE 1 ŞİKÂYET GELMEZ

Ülke olarak turizmde çok büyük bir düşüş yaşıyoruz. Bunun nedeni sizce nedir?

Türkiye’de turizmin başlangıç noktası tur operatörleridir. Yurtdışında tur şirketi kurup Türkiye’ye turist kazandıran çok az şirket var ama Türk tur operatörleri bunu başardı. Bugün Rusya’da çok önemli tur operatörlerinin başında hep Türkler var. Ancak Türkiye’de turizm adına çok büyük eksiklikler var. Yurda gelen yabancı turist uçakla geliyor. Sivil havacılıkta çok önemli aşamalar kaydettik ama bunun daha da gelişmesi lazım. Bunun dışında beni heyecanlandıran terör sorunları nedeniyle Avrupalı turistler Türkiye’ye gelmeyecek bu bizim farklı destinasyonlara açılmamızı sağlayacak, mesela Çin ve Hindistan. Çin’de geçtiğimiz yıl 150 milyon kişi yurtdışına seyahat etti bunlardan yalnızca 40 bini Türkiye’yi tercih etti.

BULAŞIKÇILIKTAN PATRONLUĞA

Jolly Tur Onursal Başkanı Sinan Vardar, turizm sektörüne ilk adımları Erdek’te bir otelde bulaşıkçılık yaparak başladığını söyledi. Bir cesaretle tur operatörlüğüne geçiş yapan Vardar, “Biz ayağımıza göre yorganımızı uzatıyoruz. Bildiğimiz işi yapıyoruz, mesela otel işletmeciliğine girmiyoruz” dedi.

DEVLETE BÜYÜK İŞ DÜŞÜYOR

Turizmdeki düşüş Jolly Tur’u nasıl etkiledi?

Biz de bu krizden payımızı aldık. Çalıştığımız birçok otel iflas bayrağı çekti. Tüm bu yaşanan sıkıntılara rağmen inanıyorum ki Jolly Tur bu seneyi de güzel bir sonuçla kapatacak. Bizim bu seneki ciro hedefimiz yaklaşık 500 trilyon lira, bunu da gerçekleştireceğimizi düşünüyorum. Bizim ilkemiz her bir müşteriyi memnun etmek. Çünkü memnun olan bir müşteri devamında 20 müşteriyi getiriyor. Bu sebeple bizim şirketimize 1000’de 1 bile şikâyet gelmez.

Turizmi yaralayan terör ve Rusya krizi sizce nasıl aşılabilir?

Turizm krizinden kurtulabilmemiz için devlete büyük iş düşüyor. Türkiye’de yaşanan terör olayları sebebiyle ülkenin iyi tanıtılması gerekiyor. Yurdun güzel yönlerinin ön plana çıkarılması bu konuda önemli. Rusya ile yaşadığımız krizde de, iki tarafında ılımlı olması gerektiğini düşünüyorum. Yerli turistten de isteğim bu sene Yunan Adalarına gitmek yerine iç turizme yönelsinler. Bizim insanımız korkmadan Güneydoğu’ya gidebilmeli.

BAŞARININ SIRRI AİLE BAĞI

Türkiye’nin en büyük şirketlerinden birine sahipsiniz. Bu başarınızı neye bağlıyorsunuz?

Biz aile şirketiyiz ama kurumsallaşmaya da ilk günden beri özen gösterdik. Eşimle 43 senedir evliyim. Şirket olarak yaşadığımız her türlü krizde bize destek oldu. Ben işim gereği evden gider aylarca dönemezdim ama o hep sabrederdi, çocuklarımızı çok güzel yetiştirdi. Bu başarıda onun katkısını yadsıyamam. Ancak tabii ki çok zor oldu, ben kendimi savaşçı olarak görüyorum. Tüm bu sıkıntılara rağmen Türkiye’nin en büyük şirketlerinden biriyiz, hiç borcumuz yok.

FUTBOLDAN ASLA KOPMADIM

Öger Tur’dan ayrıldığım dönemlerde de Beşiktaş Jimnastik Kulübü’nün Başkanı Yıldırım Demirören’den bir teklif aldım. Benim 18 sene futbol hayatım oldu. 5 kulüpte başkanlık yaptım. Futbolun içinde olmayı seviyorum. Ekmek kazandığım iş turizm oldu ama futboldan da kopmadım. Demirören, beni en sevdiğim işin başına, altyapıya geçirdi. Ben Beşiktaş’a yönetici olarak başladığım dönemde oğlum Mete Vardar, 32 yaşındaydı.

Mete’yi, o dönem Jolly Tur’un başkanlık koltuğuna getirdim. Mete’nin kardeşi Mert de onun yardımcısı oldu. Böylelikle şirketin yönetimini oğullarıma geçirmiş oldum. İki oğlumla da iftihar ediyorum, Jolly Tur’u çok önemli yerlere getirdiler. Bu yılın mart ayında Amerikalı yatırım bankası Goldman Sachs ile ortaklık kurdular. Başlangıç olarak az bir hisse aldılar ama bu adım Jolly Tur’un dünyaya açılmasında önemli bir atılım oldu.