Sahiller imara açıldı, Gazipaşa’da kıyamet koptu

Turist sayısında altıncı sırada yer alan Türkiye, turizm gelirinde 14. sırada. 2019’da turist sayısında rekor kırdığı söylenen Türkiye, turizm gelirinde benzer ürünlere sahip olduğu İspanya’nın yarısına dahi ulaşamadı. Yalnızca Antalya’daki 5 yıldızlı otel sayısı 407 iken, tüm İspanya’daki 5 yıldızlı otel sayısı 269.

Franco döneminde betonlaştırılarak Avrupa’nın ucuz turizm cenneti haline getirilen İspanya, bu yıkımdan edindiği tecrübelerle bugün dünya turizm liginde en üst sıralara yerleşirken, 2018’de kişi başına 1063 Euro harcama ile toplam turizm gelirinde 73 Milyar Dolar elde etti.

TÜRKİYE, 5 YILDIZLI BETONLAŞMAYI SÜRDÜRÜYOR

Aynı dönemde kişi başına 630 Dolar harcama ile 25.2 Milyar Dolar turizm geliri elde eden Türkiye ise, 5 yıldızlı betonlaşmayı sürdürüyor. Antalya’nın Gazipaşa ilçesinde bulunan doğal sit alanı statüsündeki Selinus sahili, 12 binin üzerinde yatak kapasitesi planlanan 5 yıldızlı otellere açılıyor.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın onayladığı koruma amaçlı imar planına dayanarak yapılan parselizasyon çalışması da tamamlanarak, askıya çıkarıldı. Önemli bir itiraz olmazsa, Antalya’nın son doğal kumsallarından biri olan Selinus’ta bir ay sonra iş makineleri girmeye başlayacak.

ANTALYA’DAKİ 5 YILDIZLI OTEL SAYISI TÜM İSPANYA’DAN FAZLA

Antalya’nın 1980’lerden itibaren hızlanan 5 yıldızlı otel yapma furyası, 642 kilometrelik kıyı uzunluğuna sahip olan kentin sahillerinin hızla betonlaşmasına neden oldu. 2019 yılı verilerine göre Antalya’daki 5 yıldızlı otel sayısı 407, bu otellerdeki toplam yatak sayısı ise, 350 binin üzerinde. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın resmi verilerine göre 2019 itibari ile kentteki toplam tesis sayısı 1780, toplam yatak sayısı ise 572.283.

Dünya turizm liginin en üst sıralarında yer alan İspanya’daki toplam 5 yıldızlı otel sayısının 269, turizm gelirinin ise 73 Milyar Dolar olduğu göz önüne alındığında, turizmin sadece beton yığını oteller yaparak para kazandırmadığı görülüyor.

ZİYARETÇİ SAYISI İLE TURİZM GELİRİ ARASINDA UÇURUM VAR

Antalya’daki tesis ve yatak sayısına bakıldığında birçok ülkenin kapasitesinden daha büyük olduğu ortaya çıkıyor. Ancak tesis ve yatak sayısındaki yüksek rakamlar, turizm gelirleri ile doğru orantılı değil. Sektörün mesleki kuruluşları ve kamu idarecileri tarafından sürekli olarak ziyaretçi sayısındaki rekor artış haberleri duyrulsa da, Türkiye’nin ziyaretçi sayısındaki artışa karşın turizm geliri arasında büyük bir uçurum var.

Dünya Turizm Örgütü’nün açıkladığı veriler, geçtiğimiz günlerde sektör kuruluşları tarafından kamuoyu ile paylaşıldı ve Türkiye’nin 2019’da ziyaretçi sıralamasında dünyada 6. sıraya yerleştiği ve 52.5 milyonluk ziyaretçi sayısı ile bunun tüm zamanların rekoru olduğu duyuruldu. Ziyaretçi sayısına odaklı “rekor” açıklamalarının içinde kişi başına harcama ve toplam turizm gelirlerine yer verilmemesi ise dikkat çekiciydi.

GURBETÇİ VATANDAŞLARIMIZ TURİSTLERDEN DAHA FAZLA HARCIYOR

Konunun daha sağlıklı anlaşılması için bunca rekor tantanasına karşın Türkiye’yi ziyaret eden turistlerden ne kadar gelir elde ediliyor sorusunun yanıtını da ortaya koymak gerekiyor. Bakanlık verilerine göre, 2019 yılında Türkiye’yi ziyaret eden yabancı turistler kişi başına ortalama 630 Dolar

harcama yaparken, aynı yıl Türkiye’ye tatile gelen yurt dışındaki gurbetçi vatandaşlarımız kişi başına 765 Dolar harcama yaparak 135 Dolar fark atmış durumda. Kısacası yurt dışında yaşayan gurbetçilerimiz Türkiye’yi ziyaret eden yabancı turistlerden daha fazla harcama yapıyor.

İSPANYA, FRANCO’NUN BETON ENKAZINDAN DERS ALMIŞ

Türkiye ile benzer ürünler ve seçenekler sunan ülkeler arasındaki İspanya ile kıyaslandığında, Franco döneminde 1960’lardan itibaren kitle turizmine açılarak hızla betonlaşan İspanya kıyılarında yapılan büyük hatalardan bu ülkenin bir ders çıkardığı görülüyor.

1938-1973 arasında ülkeyi yöneten Franco döneminde İngiltere ve Almanya gibi sanayi ülkelerinin orta sınıfı için ucuz tatil vaadi sunan İspanya’nın Kuzey Avrupalılar'ın mülk edinme tutkusuna da yanıt veren politikaları ülkenin kıyılarını 2000’lere gelindiğinde beton mezarlığına çevirmiş, ardında ise birçoğu plansızlıkla inşa edilen betondan hayalet kentler bırakmıştı.

Ancak İspanya’nın turizmi artık bölgesel planlamalar çerçevesinde ve büyük hatalardan ders alınarak ilerliyor. Yukarıda aktardığımız rakamlar bu istikrarlı turizm politikalarının bir sonucu.

TÜRKİYE’NİN 5 YILDIZLI OTEL ARZI HIZ KESMİYOR

Türkiye’de ise 5 yıldızlı otel inşa etme isteği hız kesmiyor.  Her şey dâhil sistemine teslim olarak komşu ülkelerin ucuz tatil cennetine dönüştürülen Antalya’daki 5 yıldızlı otellere her geçen gün bir yenisi ekleniyor. Turizmi çeşitlendirmek ve yılın 12 ayına yaymak fikri, başta yetkililer olmak üzere sektör temsilcilerinin sürekli olarak tekrarladığı ancak bu konuda fazla somut adı atmadığı söylemler olarak kalıyor.

Turizm çalışanlarının durumu ise, mevsimlik tarım işçilerinden farksız. Uzun mesai saatleri ve niteliksiz çalışma koşullarına rağmen önemli bir istihdam kaynağı olarak görülen sektörde her yıl Ekim ayı sonunda sadece Antalya’da yarım milyona yakın turizm emekçisiişten çıkarılıyor.

ANTALYA’NIN SON DOĞAL SAHİLLERİNDEN BİRİ DAHA BETONA AÇILDI

Antalya'nın betonlaşmadan önemli ölçüde korunabilen son kıyılarından biri olan Gazipaşa’daki Selinus sahili 5 yıldızlı otellere açıldı. Doğal sit alanı statüsündeki sahili betonlaştıracak olan koruma amaçlı imar planının Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca onaylanmasının ardından Gazipaşa Belediyesi tarafından bu planın uygulanabilmesi amacıyla hazırlanan ve 18 uygulaması olarak anılan imar çalışması da Antalya Büyükşehir Belediye Encümeni tarafından uygun bulunarak 29 Ocak’ta onaylandı.

Gazipaşa Belediyesi’nce 6 Şubat tarihinde askıya çıkarılan 18 uygulaması, bir ay süre ile askıda kalacak ve ardından eğer önemli bir itiraz ve tepki gelmez ise kentin doğusundaki son doğal sahillerden birine daha iş makineleri girecek ve Selinus da betona boğulmaya başlayacak.

GAZİPAŞA HALKI BETONSUZ VE DOĞAYLA BARIŞIK TURİZM İSTİYOR

Ortaçağda önemli bir kıyı kenti olan ve 13. Yüzyılın ilk yarısında Anadolu Selçuklu devletinin kışlık yönetim merkezi haline gelen Alanya, bugün sahilden dağlara kadar betonlaşmış durumda. Alanya’nın bitişiğinde yer alan Gazipaşa ise, ilçe merkezinde kısmen betonlaşmaya başlasa da büyük ölçüde doğal dokusunu koruyor. Yarı tropik iklimiyle Gazipaşa’da muzdan avokadoya, ejder meyvesinden mangoya kadar pek çok ürünün tarımı başarıyla yapılıyor.

Tarımsal üretime dayanan kentin ekonomisi, komşu Alanya’daki turizm hareketliliğinden de etkileniyor. Gazipaşa’da tarım arazilerinin ortasında inşa edilen havaalanı, Alanya’nın kitle turizmine yolcu taşımak için kullanılıyor. Antik kentleri, el değmemiş koyları ve yaylalarıyla ilçe merkezinden Anamur sınırındaki Kaledran’a (Yakacık) kadar önemli bir turizm potansiyeli de barındıran

Gazipaşa’da yerel halkın önemli bir kesimi ilçede betonlaşmadan uzak, doğaya saygılı ve yerel halka doğrudan sosyo- ekonomik ve kültürel katkıları olabilecek bir turizm modeli istiyor. Ancak Selinus sahilinde planlanan turizm modeli ancak büyük yatırımcıların altından kalkabileceği bir turizm öngörüyor.

OTEL FİRMASI YILLARDIR ARAZİ TOPLAMIŞ

Askıya çıkarılan 18 uygulamasına yönelik tepkilerin başında, bu alanda 50 dönümün üzerindeki parsellerdeki yapılaşma yoğunluğunun yüzde 80 olarak öngörülmesi. Planlama alanında bu büyüklükte iki parsel bulunuyor. Biri belediyeye ait, 74 dekarlık büyüklüğe sahip olan diğer parsel ise, Green Park Oteller zincirinin sahibi Adil Üstündağ’a ait.

Odatv'den Yusuf Yavuz'un haberine göre, hazırlanan imar planı, 5 dekarın altındaki parsellerde turizm yapılmasına izin vermiyor. Adil Üstündağ’ın uzun yıllardır devam eden planlama sürecinde yerel halktan parsel parsel arazi topladığı belirtiliyor.

Son olarak CHP’li Gazipaşa Belediyesi’nin hazırladığı ve şu anda askıda olan parselizasyon çalışması (18. Uygulaması) sırasında ise, Üstündağ’a ait olan parçalı ve farklı noktalardaki parsellerin Selinus sahilinin tam ortasında oluşturulan 74 dekarlık alanda birleştirildiği belirtiliyor. Yerel halk da bunun bir rant sağlama anlamına geldiğini düşünüyor.

BELEDİYE BAŞKANI YILMAZ: ‘BU RANTTAN HER KESİM FAYDALANSIN’

Son günlerde ortaya çıkan tepkilerin ardından geçtiğimiz hafta bir toplantı organize ederek ilçe halkını imar planı ve 18 uygulaması hakkında bilgilendirmeyi amaçlayan Gazipaşa Belediye Başkanı Mehmet Ali Yılmaz’ın uygulamaya tepki gösteren vatandaşlara yönelik tavrı dikkat çekti. 5 Şubat’ta gerçekleştirilen ve ilçedeki sivil toplum örgütleri ile belediye meclis üyeleri ve arazi sahibi vatandaşların katıldığı toplantının açılışında konuşan Gazipaşa Belediye Başkanı Mehmet Ali Yılmaz, amaçlarının kimseyi mağdur etmemek olduğunu belirtti.

Başkan Yılmaz, “Herkesin memnun olması mümkün değil ama büyük çoğunluğun uygun gördüğü bir parselasyon yapalım ve bir an önce yatırımcıların önünü açalım. Gazipaşa’mız da turizme girsin ve turizm sayesinde yeni iş alanları doğsun. Gazipaşa’mıza tatilciler girsin, her kesim bu ranttan faydalansın istiyoruz" dedi.

“PLANI BEN YAPMADIM, VAKTİNDE NEREDEYDİNİZ?”

Yaklaşık 12 bin 300 yatak kapasitesi öngörülerek 5 yıldızlı otellere açılmak istenen Selinus sahili ile ilgili hazırlanan imar planı ve parselizasyon çalışması hakkında yapılan bilgilendirmelerin ardından toplantıya katılanların eleştiri ve yorumları karşısında tepki gösteren Belediye Başkanı Yılmaz,

“Arkadaşlar konu dönüp dolaşıp plana geliyor. Plan süresi geçmiş, neyi tartışıyoruz? Vaktinde neredeydiniz? 31 yıldır bu planın üzerinde çalışma yapılıyor. Bir günde yapılmamış ki. Planı ben yapmadım. Plan benden önceki 31 yılda yapılmış. Hepiniz sorumlusunuz bu işten. 30 yıldır niye uyudunuz? Yeri olan da, olmayan da haberim yok diyor. O zaman çevrenizle hiç ilgilenmemişsiniz. 18 yapılmaya başlanınca mı aklınız başınıza geldi?”

TOPLANTIYA KATILANLARDAN TEPKİ

Toplantıya katılan bir arazi sahibi, Belediye Başkanı Mehmet Ali Yılmaz’a Yeşilyurt İnşaat adlı firmanın kime ait olduğunu sorması ve planlama alanındaki bu firmaya ait 38 dekarlık parselin 74 dekara çıkarıldığını belirterek, “Vatandaşı hiçe sayarak bizi Yeşilyurt İnşaat’a peşkeş mi çekiyorsunuz?” ifadelerini kullanması dikkat çekti.

Gazipaşa Belediye Başkanı Yılmaz ise vatandaşın sorusunu şöyle yanıtladı: “Yeşilyurt inşaat, Green Park oteller zincirinin sahibi Adil Üstündağ. Buraya da geldiler kendileri, bizimle de görüştüler. Yeşilyurt inşaatın bu bölgede 103 dönüm yeri var. Daha önce satılmış bir şekilde.

Kim sattı, niye sattı bilemem. Sonuçta bu şirketin 103 dönüm yeri var. 75 dönümü bir adada ama başka yerlerde de yeri var. Dolayısıyla Yeşilyurt İnşaat için mi yapıldı bu plan, onu ben bilemem. Yeni baştan bu planı tartışalım, yeni baştan yapalım fikri de olabilir ama ben bunun zaman kaybı olacağını düşündüğüm için iyisiyle kötüsüyle bu planı kabul ediyorum ve buna uygun 18 uygulaması yapmaya çalıştım.”

‘TARLASINI SATIP TAKSİ DURAĞINA RAZI OLAN TURİZME KARŞIYIM’

Gazipaşa Su ve Doğa Sporları Kulübü Başkanı ve Biyolog Mustafa Akkoca, ilçede turizmin gelişmesinden yana olduklarını ancak gelirini halkın paylaştığı bir turizmin yanında olduklarını söylüyor. “Side’deki gibi tarlasını otelciye satıp otelin önünden taksi durağı aldığına mutlu olan vatandaşın mantığıyla yapılan turizme şiddetle karşıyım” diyen Akkoca, Selinus sahili için hazırlanan planın istihdam yaratacağı iddiasıyla savunanlar olabileceğini ancak, turizm gelirinin halk tarafından paylaşılmadığı bir turizmin ilçeye yarar değil zarar vereceğini düşünüyor.

Gazipaşa halkının “işçilik” yaptığı bir turizm modelinin Alanya’da zaten mevcut olduğunu dile getiren Akkoca, “İnsanlarımız gidip orada gönül rahatlığıyla temizlik çamaşırhane ve diğer işlerde çalışabiliyor. Bunun için Gazipaşa’da her yerin betona boğulmasına, denizimizin bize yasak hale gelmesine ihtiyacımız yok.

Kendi kimliğimizle, kendimize has mimarimizle, küçük butik otellerin olduğu, her şey dahil sisteminin olmadığı, gelen turistin esnafla haşır-neşir olduğu, Türkiye’de en çok çeşit tropikal meyveleri yetiştirmekle övündüğümüz bahçelerimizin de bir yandan turizm faaliyetine dahil olduğu, mangoyu turistin dalından toplayarak satın alabildiği bir turizme ihtiyacımız var” görüşünü savunuyor.

‘UCUZ İŞGÜCÜ DEĞİL, TURİZMİN KAZANANI OLMAK İSTİYORUZ’

Gazipaşa’nın şartlarına uygun ve herkesin kazanacağı bir turizm modelini desteklediklerini dile getiren Akkoca, dünyada yükselen turizm anlayışının da bu yönde olduğunu belirterek, “Biz insanlarımızın ucuz iş gücü olmasını değil, turizmin kazanı olmasını istiyoruz. Otellere ürün satan küresel tedarikçilerin yerine, yanındaki komşunun butik oteline sebzesini meyvesini satan çiftçimiz Ahmet amcanın kazanmasını istiyoruz.

Köyde doğa yürüyüşü yapan turiste gözleme satan, tereyağı satan Ayşe teyzenin kazanmasını istiyoruz. Gazipaşalının görüşü alınarak yapılacak yeni planlamada Gazipaşa’ya özgün bir mimariyle, küçük butik oteller tarzında bir yapılaşmayla; turistin esnafımızla, çiftçimizle, köylümüzle hep birlikte ve bizim kendi kültürel şartlarımızda temas ettiği, kirlilik ve keşmekeşin değil, huzur ve refahın paylaşıldığı bir turizm planlaması yapabilmemiz için acilen toplantılar düzenlemek zorundayız” ifadelerini kullandı.