İzmir Konak, Vali Kazım Dirik Bulvarı’nın denize açıldığı noktada bulunan ve bir kısmı Türkiye Denizcilik İşletmeleri’ne ve bir kısmı Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü’ne ait olan tarihi bina otel oluyor. Yapılan ihaleyi bina zemin kısmında bulunan L&E Cafe Restaurant’ın aldığı ve otelin restorasyonunun sürdüğü ifade edildi. Son Mühür'ün aktardığına göre, 19 odalı olacak olan otelin tarihi dokusunun bozulmadan bir buçuk yıldır restore edildiği ve 2026 yılı içerisinde faaliyete başlayacağı öğrenildi. 

Uzun yıllar kamu yönetimi ve denizcilik odaklı işlevlerle kullanılan yapı, yeni dönemde otel/restoran kombinasyonu ile yeniden düzenlenecek. Yapının restorasyonu sürecinde, tarihi dokuyu koruma ve özgün mimari öğeleri yaşatma çabası ön planda tutuluyor, ancak proje dosyaları, restorasyon karar gerekçeleri ve tescil belgeleri henüz kamuya açık biçimde paylaşılmadı.

Binanın tarihçesi ve mimari özellikleri

Türkiye Denizcilik İşletmeleri’nde binanın tarihçesine dair şu bilgiler öne çıkıyor: “Binanın mimarı, Milli Kütüphane binasının da mimarı olan Tahsin Sermet’tir. 1922 yangını sonrası Pasaport bölgesi yeniden imar edilirken ortaya çıkan bu yapı, 1920’ler ile 1930’ların mimari anlayışını yansıtır. Cephe tasarımı simetrik bir düzenle oluşturulmuş, köşelerde kubbecikler yerine saçakların kesintiye uğradığı yükseltilmiş alınlıklar kullanılmıştır. Köşe alınlıklarında, yapının ait olduğu Denizcilik İşletmeleri’nin sembolleri yer almaktadır.

Katlara göre pencere biçimleri farklılık gösterirken, Selçuklu ve Osmanlı kamusal mimarisine göndermeler yapan kemerli pencereler az sayıda kullanılmıştır. İç mekanda özgün unsurlar korunmuştur: çift yönlü ahşap döşemeler, tavan süslemeleri ve stalaktit sütunlara dayanan özgün mobilyalar yapının estetik karakterini güçlendirmektedir. Ayrıca süsleme elemanı olarak Kütahya çinileri ve kalem işleri kullanılmış, bu özellikler mimar Tahsin Sermet’in dönem üslubunu yansıtmaktadır.”

Tarihsel bağlam ve yeniden inşa süreci

Pasaport bölgesi, 1922’de çıkan büyük İzmir yangınından sonra hızlı bir yeniden yapılanma sürecine girdi. Bu süreçte boş kalan alanlar yeniden yapılandırıldı; Pasaport iskelesi ve çevresindeki yapılar da bu dönemde modernleşme ve mimari dönüşüm baskısı altında kaldı. Binanın bulunduğu hat, liman işlevleriyle iç içe geçti; eski gümrük binaları, liman idare ofisleri, kaptanlık ve pasaport büroları gibi birimler aynı kompleks ya da bitişik yapılarda yer alıyor.