Karadenizde Kuşdili turizmi başlıyor...

Giresun’un Çanakçı İlçesi Karabörk Beldesi sınırları içerisindeki Kuşköy halkı, atalarından miras kalan, ıslık çalarak haberleşme biçimi ‘Kuşdili’ni yaşatmak için 1997 yılından beri tekrarlanan Kuşdili Festivali’ni 8 Temmuz 2012’de 15’inci kez gerçekleştirecek.

Turizm Aktüel 31/12/2019 23:40

Kuşköy, Giresun’un Çanakçı İlçesine bağlı Karabörk Beldesi sınırları içerisinde bulunan küçük bir Karadeniz köyü. Sırtını Sis Dağları’na dayamış, dar bir vadi içine kurulmuş. Tam ortasından gürül gürül akan derenin iki yamacında birbirinden uzak konumlandırılmış evlerde yaşayan Kuşköylüler doğanın sert koşullarını günlük hayatlarında kullandıkları zeki buluşlarla yumuşatmışlar. Bu buluşların başında da Kuşdili olarak adlandırılan özel bir ıslık dili geliyor.

Kuşköy’de evler, yürüyüş mesafesi ile birbirlerinden bir iki kilometre uzaklıkta konumlandırılmışlar. Ama bu mesafe kuş uçumunda, 150-200 metreye kadar iniyor. Kuşköy’lüler, telefonun olmadığı, iletişimin sadece insan üzerinden sağlandığı zamanlarda haberleşme konusunda yeni bir imkanı hayata geçirip ıslık dilini kullanmaya başlamışlar. Uzmanlar bu dilin bir hayli gerilere gittiğini belirtiyor. Muhtemelen buraya ilk gelen Türkmen’ler tarafından kullanılmaya başlandığı sanılıyor.

Vadi, ıslıkla anlaşmaya imkan sağlarken, yüksek sesten daha uzaklarda duyulma imkanı meydana getiren tiz ıslık da zaman içinde Karadeniz’in zeki insanları tarafından kolay anlaşılabilir bir hale getirilmiş. Kelimeler, inceltilip, kalınlaştırılan ses oyunları ile belirli alanlarda iletişimi sağlamaya başlamış.

Okulları kapatılınca meşhur oldular...

Yıllarca kendi aralarında kullandıkları bu dil, günün birinde İstanbul basını tarafından keşfedilmiş. Ve Kuşköy, bir anda kullanılan değişik haberleşme tekniği ile ülke gündemine yerleşmiş. Bunun da hoş bir hikayesi var;

1960’lı yıllarda genç bir köy öğretmeni olan Hamdi Dede, Kuşköy’de, altında ahır olan bir okulda canla başla öğrencilerini eğitmektedir. Okula gelen müfettiş, bu durumda burada eğitim yapılamayacağına karar verince okulun kapanması gerektiğini bildirir. Hamdi Dede telaşlanır. İstanbul’da bulunan Köy Öğretmenleri ile Haberleşme ve Yardımlaşma Derneği'ne müracaat eder. O sırada, Milliyet Gazetesi de ülkede başlatılan eğitim seferberliğinde köy okullarına yardım kampanyası başlatmıştır. Mobil T.A.Ş.’de bu desteğin içindedir ve Kuşköy’e bir okul yaptırmaya karar verir. Gazete bu yardımları günlük olarak yayınlamaktadır.

İmam Fazlı Bebek, rayiç bedelle metrekaresi 15 lira olan arsasını, Mobil'e 2.5 liradan satar. Ulusoy’lar o sırada Mobil'in bölge bayiliğini yapmaktadırlar. Kamyonlarıyla inşaat malzemelerini ücretsiz taşırlar. Müteahhit Hamdi Vural kâr almadan inşaatı yapar, bu sırada köylüler de inşaatın yapımında çalışarak destek verirler. Okul yapılıp eğitime başlanır ama burada en önemli olay şudur; Yöreye giden Milliyet Gazetesi muhabirleri köyde kullanılan Kuşdilini yani ıslıkla haberleşmeyi yazarlar. Bütün Türkiye, oradan da dünya bu köyü ve kullandığı haberleşme dilini öğrenir. Yıl 1963’tür.

Kuşdili, UNESCO’nun Somut Olmayan Dünya Mirası Listesine girer mi?

Aradan geçen uzun yıllarda ıslık dili kullanılmaya devam eder. Ancak, telefonun gelişi ve özellikle cep telefonun yaygınlaşmasıyla, bu dilin devamlılığında tehlike çanları çalmaya başlamış.

Giresun Valisi Dursun Ali Şahin başkanlığında, Kuşdilinin dünyada hak ettiği değeri kazanması ve turizm alanında yeni bir marka olması konusunda, Çanakçı Kaymakamı Mehmet Fatih Kara’nın koordinatörlüğünde, Kuşköy Kuşdilini Tanıtma ve Turizm Derneği ve Karabörk Belde Belediyesi tarafından çalışmalar başlatılmış. Bu dilin tescil edilmesi kararlaştırılmış. UNESCO’nun Somut Olmayan Dünya Mirası Lisesine girmesi için yapılan başvuruların sonuçları bekleniyor.

Dünyada, İspanya, Meksika, Kanarya Adaları ve Fransa'nın Pyrenee'lerinde bir köyde de buna benzer bir dilin kullanıldığı biliniyor. Ama, Kuşköy adını da, kullandığı bu ıslık dilinden almış. Burada, hayatın her noktasında ıslık önemli bir yer tutuyor. Ve Kuşköy’lüler, ıslığın teknolojiye özellikle de cep telefonlarına yenik düşmemesini istiyorlar. O bizim geçmişteki en büyük kültürümüz diyorlar. Bu yüzden de 1997 yılından bu yana Kuşdili Festivali düzenleyerek geçmişlerindeki bu değerli kültüre sahip çıkmaya çalışıyorlar. Bu sene 15.’si kutlanacak olan festivalin tarihi 8 Temmuz 2012 Pazar günü. “Kapımız herkese açık, biz tepelerde ıslıkla konuşurken sizi de aramıza bekliyoruz” diyorlar. (Bilsen Gürer/Işıltur)

İrtibat : Kuşköy Kuşdilini Tanıtma ve Turizm Derneği

Tel : 0545 525 29 42