Avrupa Komisyonu, yıl sonuna kadar yayımlanacak yeni kılavuzlarla Rusya ve diğer “düşman ülkeler” vatandaşlarına vize verilmesinde daha sıkı kriterler getirilmesini tavsiye edecek. Polonya, Çekya, Finlandiya, Letonya, Estonya ve Litvanya Rus turist vizelerini büyük ölçüde durdururken; Fransa, İspanya, İtalya ve Macaristan daha esnek davranıyor.

2024’te yarım milyondan fazla Rus vatandaşı Schengen vizesi aldı; bu sayı 2019’daki 4 milyonun çok altında. Rus muhalifler, AB’ye “turist vizelerini silah haline getirmeme” çağrısı yapıyor; Yulia Navalnaya, “rejimle sıradan Rusları ayırt edin” dedi.

Avrupa Komisyonu yetkilileri, Aralık ayında yayımlanacak yeni AB stratejisinin Rusya vatandaşlarına vize verilmesinde ortak kriterler belirleyeceğini açıkladı. Komisyon doğrudan bağlayıcı kararlar alamasa da, üyelerden daha sert uygulamalara gitmelerini isteyecek.

Özellikle Rusya ile sınırı olan Baltık ülkeleri ve Polonya uzun süredir bu yönde Brüksel’e baskı yapıyordu. Letonya Dışişleri Bakanı Baiba Braže, “AB içinde tutarlı ve ortak bir yaklaşım sağlanmalı” diyerek yeni kılavuzları olumlu karşıladı.

Mevcut uygulamalar farklılık gösteriyor

AB, 2022’de Rusya ile olan vize kolaylığı anlaşmasını iptal etmiş, böylece başvuru süreci hem daha uzun hem de pahalı hale gelmişti. Ancak vize verme yetkisi ulusal hükümetlerde olduğu için ülkeler arasında farklı uygulamalar söz konusu: Polonya, Çekya, Finlandiya, Estonya, Letonya, Litvanya, Rus turist vizelerini tamamen ya da büyük ölçüde durdurdu. Fransa, İspanya, İtalya ve Macaristan, daha serbest politika izliyor.

Avrupa Komisyonu verilerine göre, 2024’te 500 binden fazla Rus vatandaşı Schengen vizesi aldı. Bu rakam, 2023’e göre artış gösterse de, savaş öncesi 2019’daki 4 milyon seviyesinin çok altında.

Muhaliflerden “kolektif ceza” uyarısı

AB içinde Rus turist vizelerinin tamamen yasaklanması fikri tartışılırken, Rus muhalifler bu adımın “sıradan insanlara zarar vereceği” uyarısında bulunuyor. Geçtiğimiz günlerde AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas’a mektup gönderen Rus muhalefet lideri Aleksey Navalnıy’ın eşi Yulia Navalnaya, “Rejimin sorumluluğu ile sıradan Rusların hayatını ayırın” çağrısı yaptı.

Navalnaya, yaptırımların turistlere değil, “oligarklara, güvenlik yetkililerine, propagandistlere ve rejimin diğer destekçilerine” yöneltilmesini önerdi. Brüksel’den gelen bilgilere göre, Aralık ayında açıklanacak yeni yol haritası bağlayıcı olmayacak ancak ülkelerin ortak güvenlik yaklaşımı için kılavuz niteliği taşıyacak. Belgede özellikle “artan güvenlik riskleri” vurgulanacak.

Böylece AB içinde uzun süredir tartışma konusu olan “Rusya’ya karşı ortak vize politikası” için ilk kez kapsamlı bir çerçeve oluşturulmuş olacak. (GDH Haber)