TÜRKİYE’NİN SPA DOSYASI…

Arınma, yenilenme, dinlenme… SPA denilince akla gelen anahtar kelimeler bunlar. Geleneksel termal kaplıcaları saymazsak, modern anlamdaki spa'Iar Türkiye'de 15 yıl önce kurulmaya başladı.

Turizm Aktüel 31/12/2019 23:40

Kerem Köfteoğlu

Bugünse hemen her otelde spa merkezi bulmak mümkün.  İş hayatının yoğun temposunun yorduğu bedenlerini dinlendirmek isteyenlerin talebi spa'lara ilgiyi artırıyor. Türkiye’de giderek büyüyen bu pazarı ele aldığımız SPA Dosyamız, sektörün geçmişine ışık tuttuğu gibi geleceğiyle ilgili de fikir verecek.

SPA deyince aklınıza ne geliyor? Sauna, Fin hamamı, masaj, havuz, şok havuzu... O kadar değil mi? Oysa bu sihirli kelime artık her yerde, her şeyde karşımıza çıkmaya başladı. Örneğin çay, araba, yastık, ayakkabı, mutfak, müzik, otel, kozmetik veya bazı cihazlar pazarlanırken başlarına "Spa" eklendiğine tanık oluyoruz. Aslında spa'ları böylesine önemli hale getiren, insanların yoğun iş hayatının stresinden arınma ihtiyacından başka bir şey değil. İş hayatının yoğun temposunun yorduğu bedenlerini dinlendirmek isteyenlerin talebi spa'lara ilgiyi artırıyor. Spa birimlerinin artması doğal olarak bu alana yönelik hizmet veren danışmanlık şirketlerinin kurulmasını da gündeme getirdi.

15 YIL ÖNCE TANIŞTIK...

Geleneksel termal kaplıcaları saymazsak, modern anlamdaki spa'Iar Türkiye'de 15 yıl önce kurulmaya başladı. O yıllarda "spa"nın telaffuzunda bile zorlanıyorduk. Bugünse hemen her otelde spa merkezi bulmak mümkün. Bağımsız merkezlerin sayısı da her geçen gün artıyor. Spa'lar ziyaretçilerin otel seçimlerinde önemli bir rol oynuyor. Danışmanlar, dünya sağlık turizmi hacminin 100 Milyar Doları aştığını, spa sektörünün bu pastadaki payının da 40 Milyar Doları bulduğunu vurguluyor.

Güzelliğe adanmış medikal teknolojiler de gittikçe gelişiyor ve medikal estetik alanında önemli gelişmeler sağlanıyor. Bu da karşımıza "Medikal" ve "Termal" olarak anılan spa'ların çıkmasına yol açıyor. Danışmanlar, spa'larda konfor ve güzelliğin yanı sıra hizmet kalitesi, personel eğitimi, marka konumlandırması ve stratejik planının da önemine dikkat çekiyor. Spa danışmanlığı ile spa ürün ve ekipmanları ihracatı yapan Türkiye' deki ilk firmalardan biri İnanır Group...

Şirketin Yönetim Kurulu Başkanı Dursun İnanır, profesyonel kozmetik alanında lider markaların temsilciliğini yaptıklarım hatırlattıktan sonra şu bilgileri veriyor: "Spa ekipmanı, anti-aging, profesyonel kozmetik, kişisel bakım makineleri ile solaryum alanında pazarın lideriyiz. Halen 4 bin civarında spa, termal, wellnes, thalassoterapi merkezi, medikal estetik merkezi, güzellik ve solaryum salonlarına hizmet veriyoruz. Spa açmak isteyenlere de ihtiyaca göre farklı şekillerde hizmet veriyoruz. Hizmetlerimiz spa' nın planlamasından açılışına, açılıştan sonra da işletme desteği hatta Uzakdoğu'dan elaman bulmak gibi geniş bir yelpazeyi içeriyor.’’

600 UZAKDOĞULU ELEMAN VAR...

Spa işletmecileri, danışmanlardan ağırlıklı olarak Tayland, Malezya, Hindistan, Filipinler, Endonezya, Çin ve vereve Hindistan'dan masaj alanında uzmanlaşmış elaman talep ediyor. Geçen yıl ilk kez gelenler ve çalışma izinlerini uzatanlarla birlikte Türkiye'de halen 600 Uzakdoğulu masaj uzmanının çalıştığı tahmin ediliyor. Akel Turizm Genel Müdürü Elif Ural, 2013'te Türkiye'nin önde gelen grup otel markalarından biriyle yurtdışındaki otellerinin spa merkezlerine danışmanlık ve işletmecilik hizmeti vermek için görüşme halinde olduklarını açıklıyor. Akel Turizm'in danışmanlık hizmeti, sudan sağlanan sağlığın en üst düzeye çıkarılması amacıyla suyla yapılabilecek bütün uygulamaların içinde olduğu bir spa planlamasıyla başlıyor. Akel Turizm, danışmanlık hizmeti verdiği şirketlere bünyesindeki terapistlerden oluşan tecrübeli personelle destek veriyor. Ancak Ural, Uzakdoğulu elamanlarla ilgili şu uyarıyı yapmadan geçemiyor:

"Masaj ritüellerinin doğduğu toprakta yetişen Uzakdoğulu terapistler bu işin olmazsa olmazı. Ancak her işte olduğu gibi spa sektöründe de kolay para kazanma yollarına başvuran art niyetliler var. Bunlar "danışmanlık' adı altında Uzakdoğu'dan düşük ücret karşılığında kandırdıkları insanları 'Tedavi uzmanı' olarak spa merkezlerine sunuyor. Bu durum hem işletmelerin itibarını zedeliyor hem de Türk turizmini baltalıyor. Daha da önemlisi, sağlık bulmak için kendini teslim eden yerli-yabancı misafirlere eğitimsiz birinin verebileceği zararlar göz ardı ediliyor."

 'TEKDÜZELİĞE DÜŞMEYİN!"...

 Spa danışmanları son yıllarda tesis sayısı nın hızla artmasına bağlı olarak işletme sahiplerinin bu alanda yetişmiş elaman bulmakta zorlandığına dikkat çekiyor. Bu işi başlı başma bir işletme gibi görmeyenler yüzünden ortaya tekdüze, birbirinin kopyası spa'lar çıktığı ileri sürülüyor. Manolya  Spa Genel Müdürü Emin Başer, yakında Club Med Belek'e de hizmet vereceklerini söyleyip, ardından da spa yatırımının maliyeti, personel ve hizmet politikalarıyla ilgili şu bilgileri veriyor: "Spa açmak isteyenlerin personel ve hizmet kalitelerini artırıp kazançlarını en üst seviyeye getirmek hedefiyle danışmanlık yapıyoruz. Spa sektöründe personel çok önemli. Kalifiye eleman bulmakta zorlanıyoruz. Çalışanların anatomi bilgisine sahip olması gerekiyor. Ancak Türkiye'de bu işi profesyonel yapanların sayısı fazla değil."

HER YIL 40 TERAPİST GETİRİYOR...

Türkiye'deki Rixos otelleri bünyesindeki spa'ları işleten Kutlu Turizm'in müdürü Yunus Abdullah, yurtdışında Dubai, Hırvatistan, Kazakistan Astana ve Almatı'daki Rixos otellerine danışmanlık hizmeti verdiklerini söylüyor. 2013'te Azerbaycan, Küba, Kazakistan Borovoy'da açılacak otellere de hizmet vereceklerini hatırlatan Abdullah, "Rixos otelleri dışında başka bir gruba danışmanlık vermiyoruz. Tüm spa'larımızda Uzakdoğulu uzmanlar çalışıyor. Her yıl Endonezya, Tayland ve Hindistan'dan ortalama 35-40 terapist getirtiyoruz" diyor. Halen üç otele danışmanlık hizmeti veren Spa Yönetimi'nin müdürü Sezgin Aydın ise önümüzdeki yıl işletmeciliğini yapacakları spa merkezi için anlaşma aşamasında olduklarını söylüyor

SPA'DA YENİ TRENDLER...

Öte yandan danışmanlar, girişimcilere spawellness alanındaki yeni trendleri de yakından izlemelerini öneriyor, örneğin SpaFinder, her yıl 15 bini aşkın kaplıca, yoga, pilates ve fitness salonu işlemecisiyle, dünya çapında sağlık uygulayıcılarıyla görüşerek "Spa Trendleri Araştırması" hazırlıyor. Spa danışmanları, önümüzdeki yıllarda kaplıca ve sağlıklı yaşam merkezlerinin özellikle ayak bakım hizmetlerine yöneleceğine dikkat çekiyor. "Ayak fitness'i" veya "medi-pedis" diye adlandırılan bu hizmetin özellikle yüksek topuk ağrısı çekenler tarafından tercih edileceği belirtiliyor.

Bu gelişme bir anlamda geleneksel Çin tıbbının yeniden doğuşu anlamına geliyor. Bedenin en önemli uzuvlarından biri olan ayaklar karmaşık bir yapıya sahip. Her birimiz günde ortalama dört saat ayaklarımızı kullanıyoruz. Ayak tedavileri sıfır yerçekimine sahip sandalyeler üzerinde, bilgisayar kontrolündeki cihazlar eşliğinde yapılacak. İnsanların yürüyüş ve duruşları değerlendirilerek, çıkan sonuca uygun tedaviler uygulanacak. Tedaviyi uygulayan merkezlerin özel ayakkabı üreticileriyle ortak çalışıp kişiye uygun ayakkabı üretilmesini sağlayacağıda tahmin ediliyor.

BUZ ODASI, KAR DUŞU...

Spa ve vvellness hizmetlerinde şimdiye kadar taşın, suyun, saunanın "Sıcak"la başlayan örnekleriyle tanıştık. Bunlar kan dolaşımını hızlandırmak ve rahatlatma amaçlı olarak kullanıldı. Şimdi de "Soğuk"la başlayan yeni ürün ve hizmetlerle tanışacağız. "Soğuk" hizmetler sadece ilginç olsun diye değil, aksine kas ve eklemlerde ağrıları azaltmak amacıyla kullanılacak. Romalılar 2 bin yıl önce sıcak-soğuk terapisini "frigidarium" adıyla uygulamıştı. Bu yöntem şimdi yeniden diriltiliyor. Soğuk. yeşim taşını, soğuk kaya masajını, soğuk kaşık ve soğuk yüz maskelerini önümüzdeki yıllarda daha fazla konuşacağız.

KRİYOTERAPİ ÇILGINLIĞI...

"Kriyoterapi" diye adlandırılan soğuk mekanların sayısı da artacak. Misafirler buraya, üzerlerinde bir mayo, ayaklarında çorap, ağız ve kulaklarını donmaya karşı kulak koruyucu takarak giriyor. Kriyoterapi, deriye sıvı nitrojen sprey sıkılarak yapılan bir tedavi yöntemi. Aşırı soğuk olan sıvı nitrojen ile deri üzerindeki istenilmeyen doku dondurularak öldürülüyor. Deri üzerindeki iyi ve kötü huylu tümörlere, siğillere, lekelere uygulanıyor. Soğukluk eksi 120 dereceye indirilerek bir anlamda zihin uyuşturuluyor, iki-üç dakika sürecek tedaviye katılanların, yapacakları alıştırmalarla öfke, iltihap ve ağrılarından kurtulduğu iddia ediliyor.

Spa danışmanları, dünyanın dört bir yanında spor takımlarını çekmesi beklenen kriyoterapinin spor turizminde pay alan turistik merkezlerin önüne yeni fırsatlar çıkaracağını öngörüyor. Kriyoterapi çılgınlığının sadece ciddi sporcuları değil, kalori yakmak isteyen kadınları da sarması bekleniyor. Uzmanlar, buzun cilt, ruh hali, kilo kaybı üzerindeki önemli etkisinin bilimsel açıdan kanıtlanmış olduğunu vurguluyor.

Spa yatırımınızı nasıl karlı hale getirirsiniz?

Öncelikle otelin özelliklerine uygun bir konsept oluşturun ve tekdüze hizmet vermekten kaçının. 

Otel satışında spa alanını öne çıkarıp tercih edilen, farkındalık yaratan projelere yönelin.

Spa yatırımı ciddi bir iş. Finansal kaynaklarınızı inşaattan işletmenin açılışına kadar doğru kullanıp, yatırımın geri dönüşü konusunda gerçekçi olun.

Hizmeti sipariş almanın ötesine taşıyıp tamamen misafirperverliğe odaklanın.

Elemanlarınızı sadece sipariş alan değil, birer "deneyim kazandırıcı" uzmana dönüştürün.

Hizmetlerinizi "isteyin fazlasını verelim" anlayışıyla sürekli geliştirin.

Tüketici eğilimlerini yakından izleyin.

Genelleştirmek yerine kişiye göre hizmet geliştirin ve bunları bir orkestra şefi gibi yönetin..

Metrekare maliyeti 500 TL'den başlıyor...

Spa yatırımının maliyeti, alanın büyüklüğü ve mekâna konacak araç-gereçlere bağlı olarak değişiyor. Metrekare maliyetininse 500 TL'den başlayıp 2 bin TL'ye kadar çıktığın belirtiliyor. Bir spa açmanın euro bazında maliyeti ise 350 bin ile 1.5 milyon euro arasında değişiyor. Spa merkezlerinin, genel konfor ve hijyenin en iyi şekilde sağlandığı mimari yapıya sahip olması gerekiyor. Masaj ayinlerinin doğduğu toprakların beşiği Uzakdoğulu terapistlere bu işin olmazsa olmazı gözüyle bakılıyor.