Turizmde 2022 ve sonrasında hızlı yükseliş için yapılması gerekenler

Fatih Kartal / Turizm Yöneticisi

İnsanlar, bu kara günlerde sağlıklı bir şekilde hayatta kalmaya uğraşırken, bir yandan da ekonomik buhranla baş etmeye çalışıyorlar. Covid 19’dan dolayı eve kapanan insanlar, ilk zamanlarda otoritenin verdiği maddi destekle hayatını bir nebze de olsa idame ettirmeye çalıştı. Vakaların düşüş göstermesi ile birlikte de, açılan pazarlarda eski hayatına dönme mücadelesi veriyor.

Dünyanın başına musallat olmuş sağlık ve ekonomik buhranların en uzunu ve kötüsü olan Covid 19, bazı sektörlerde yüksek büyüme sağlarken, bazı sektörleri ise, süreci en asgari zararla sürdürebilme mücadelesine itmiştir. Bu mücadelenin içinde en yoğun savaşı veren sektörlerin başında, turizm sektörü gelmektedir.

2019'da turizm sektörü, 34.520,332 Milyar Dolar gelir elde etti

Salgının artması ile birlikte eve kapanmanın yanı sıra, değişen hareketlilik, kısıtlamalar, aşı oranlarının azlığı, turistik faaliyetlerin olmaması, iyileşme hızının dünya genelinde yavaş ve eşitsiz olmaya devam etmesi, turizm endüstrisinde büyük düşüşlere sebebiyet verdi.

Ülkemizde turizm endüstrisi, 2019 yılında gerçekleşen turistik faaliyetlerinin oranlarına ulaşamadığı gibi, bir türlü de kendine gelememiştir. 2019 yılında ülkemiz, 51.860,042 kişinin ziyaretiyle 34.520,332 milyar USD gelir sağlarken pandeminin çok sert etkilediği 2020 yılında ise ülkemizi %65 azalmayla 15.826,266 kişi ziyaret etmiş olup 12.059.320 milyar gelir sağlanmıştır.

Küresel turizm de normale dönmeye çalışıyor

2021 yılında ise 4’ncü çeyrek verilerinin eklenmesi ile, tahmini 22 milyon ziyaretçi ve 20 milyon gelir ile 2020 yılından daha iyi bir oranla önümüzdeki yıl için ümit verici olabilir. Dünya istatistiklerine baktığımızda ise, 2021 yılının ilk çeyreğinde her ne kadar turist hareketi azalmış olsa da, diğer çeyreklerde güçlü bir ivme kazanmış ve turist sayısı 2020’ye göre % 4 oranla 15 milyon kişi artmış olup, toplamda 400 milyondan 415 milyon ziyaretçi sayısına ulaşmıştır. Lakin 2019 yılı ile karşılaştırdığımızda turist sayısı %72’nin altında kalarak -1.1 milyar turist  kaybıyla kapanmıştır. 

Son zamanlarda dünya genelinde aşılama faaliyetlerinin artışı ile birlikte, vaka iyileşmelerinin hızlı ilerlemesi, turistlerde güven artışına neden olmuştur. Karantina süresince aylarca ülkelerinde, evlerinde sıkışıp kalan insanlarda biriken özgürce seyahat etme ve para harcama arzusu, seyahat kısıtlamalarının kaldırılması ile birlikte 2021 yılında kendini göstermiş ve bu istek ve arzuların önümüzdeki yıllarda artarak devam edeceği izlenimini vermiştir.

Varyantlar, toparlanma sürecinin kırılgan ve düzensiz ilerlemesine neden oluyor

Omicron ve yeni oluşan varyantlar yeni kapanmalara yol açtığı gibi toparlanma sürecinde daha kırılgan ve düzensiz ilerlemesine sebebiyet vermektedir. Bazı ülkelerin belirli pazarlar için seyahat yasaklarını ve kısıtlamalarını yeniden uygulamaya almış olması, aşıların dünya genelinde eşit bir şekilde dağıtılmaması 2022 yılının ilk yarısında toparlanmayı yavaşlatıp turistlerin güvenini olumsuz yönde etkileyebilir.

Pandemi ile birlikte oluşan enflasyondaki artış, faiz oranlarındaki potansiyel artış, ülkelerin yüksek borç hacimleri ve tedarik zincirlerinde devam eden aksamalar, dünya düzeninde süregelen zorlu ekonomik ortam, uluslararası turizmin toparlanmasında ciddi derecede olumsuz bir süreç yaratabilir.

Avrupa ve Amerika'da 2022'de yüksek aşılama oranına paralel bir toparlanma hızı gerçekleşecek

Avrupa, Amerika ve ekonomik anlamda gelişmiş ülkelerde aşıların yaygınlaşması ve seyahat kısıtlamalarının büyük ölçüde kaldırılması ile birlikte 2022 yılının geri kalan yarısında turistik faaliyetlerde toparlanma muhtemeldir. Bu toparlanma 2021 yılı verilerinden %25’ten daha yukarı seviyelerde gerçekleşebilir.

Uluslararası turizmin toparlanması ve 2019 yılında gerçekleşen rakamlara ulaşmış ise, 2020 ve 2021 yılında kazanılan deneyimle birlikte, 2024 yılını bulabilir. 2022 yılının turizm sektörü için muazzam bir yıl olacağını çok iyi rakamlara ulaşılacağını söylemek biraz abartı olur.

Peki dünyada turizm gelir-giderleri ve turist oranları değişikliğe uğrarken, kaliteli hizmet ile turizm faaliyetlerinin eksiksiz olmasını sağlayacak ve turizm endüstrisini ayakta tutacak iş gücü ne durumda olacak.

İşsiz kalan turizm emekçileri ve yöneticileri sektöre geri dönecek mi?

Pandemi süresince büyük darbe alan işletmelerle birlikte kötü etkilenen hatta işsiz kalan turizm emekçileri ve yöneticileri ne durumda olacak?

Ülkemizin turizm endüstrisinde Covid 19’dan dolayı oluşan kriz, iş gücü kaybında yıldan yıla değişime sebebiyet verdi. Hatta sektörde kalifiyeli personelin yanı sıra deneyimli turizm yöneticilerini sektörden uzaklaştırmıştır. 2019 yılında ülkemizde turizm endüstrisinde toplam çalışan sayısı SGK verilerine göre, 1,099,775, dünya turizm örgütü verilerine göre 1.6 milyon iken 2020 yılında 991.779 kişi, 2021 yılında ise, ilk üç çeyrekte toplam turizm çalışan sayısı 1.160.000 kişi olmuştur.

Yıllara göre istihdamda iniş çıkışların olması ve turizm mesleğinin güvencesinin olmaması sektöre olan güvensizliği artırmaktadır. Ülke içerisinde deneyimli personeller hayatlarını idame ettirmek için yeni arayışlara başvurmak zorunda kalmaktadırlar. Kimisi başka sektörlere yönelmekte kimileri ise, yıllarını verdiği mesleğini icra etmek için yurtdışında çalışma fırsatlarını yakalama peşine düşmektedir.

Ülkemizde özellikle kalifiye personel bulma konusundaki sıkıntılar git gide artacak

Ülkemizde turizm sektörüne karşı oluşan bu güvensizlik önümüzdeki yıllarda olması muhtemel turizm hareketliliği artışında süregelen ara eleman sorunu ile birlikte özellikle kalifiyeli personel bulma konusunda sıkıntılar git gide artacaktır.

Covid 19 pandemisi ile birlikte turistlerin alışkanlıkları değişmeye başlayacak. İnsanlar artık kırsal turizme yönelecek, kitle turizmi yerine bireysel seyahatler yaygınlaşabilir, doğaya dayalı ürünlerin olduğu işletmeler tercih edilecek. İç turizm hareketlenmesiyle birlikte eve yakın tatil yerleri ön planda olacak.

Yeni seyahat alışkanlıkları, yeni destinasyonlar, turizm endüstrisinde çeşitlilik oluşturacak

Bu süreç yukarıda bahsettiğimiz endişeler giderilse bile insanların yeni alışkanlıkları yeni destinasyonlarla birlikte turizm endüstrisinde çeşitlilik oluşturacaktır. Ülkemizde deniz kum güneş bağımlılığından kurtularak alternatif turizm çeşitlerine yönelmeli ve turizmi ülke geneline yaymalıdır.

Bu çalışma iç turizm için alternatif olacağı gibi yurt dışından gelmesi muhtemel turistler içinde alternatif olacaktır. Diğer ülkelerle rekabet etmek için destinasyon tanıtımlarına ağırlık verilmeli.

Turizm sektörünün yaşamış olduğu sorunlara bütüncül yaklaşarak çözüm üretilmeli

Belirli aralıklarla krizlerle karşı karşıya gelen ülkemiz, turizm sektörünün yaşamış olduğu sorunlara bütüncül yaklaşarak çözüm üretilmelidir ve sektör büyük yaralar almadan önlem alınması gerekmektedir.

2022 ve sonrasında hızlı yükseliş elde etmek için turizm endüstrisi bileşenleri ortak hareket ederek pandemiden kaynaklanan ve sektöre büyük zarar veren kalifiyeli personel kaybına çözüm üretmelidir.

Yıllarca sektör yöneticileri tarafından dile getirilen meslek yasasının bir an önce masaya getirilip yürürlüğe geçirilmesi gerekmektedir. Hep bir ağızdan turizm bu ülkenin geleceği diye haykırıp sahip çıkılması umuduyla.