Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği tarafından hazırlanan “Turizmde Dönüşüm Raporu”, turizm sektörünün temel sorunlarını ve derneğin bu sorunlara ilişkin çözüm önerilerini içeriyor. Raporda özellikle istihdam konusuna ilişkin değerlendirmeler ve öneriler dikkat çekti. Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği Başkanı Oya Narin, turizmde çalışan personelin yılın yalnızca yedi ayında iş bulabildiğini, bu nedenle gelir sürekliliğini sağlamaya yönelik yeni bir model önerdiklerini açıkladı.

İşsizlik maaşı için ‘telafi çalışması’ önerisi

Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği’nin raporunda, yılın yedi ayı açık olan tesislerde çalışan personelin kalan beş ay için işsizlik sigortası fonundan maaş almaya devam edebilmesi amacıyla sözleşmesinin askıya alınması öneriliyor. Buna göre çalışan, düşük sezonda işsizlik maaşı alacak; sezon yeniden başladığında aynı tesiste çalışmayı sürdürecek. Raporda, bu sistemin finansmanına ilişkin dikkat çeken bir öneri daha yer alıyor.

Buna göre:

“Konaklama sektörü personeli yoğun sezonda günde on bir saat çalışabilir. Günlük üç saatlik fazla çalışma süresi hesaplanır. Bunun karşılığında fazla mesai ücreti ödemesi yerine, düşük sezonda işini koruması sağlanabilir. Yani yoğun sezondaki fazla mesainin karşılığında işveren, kışın personeli işten çıkarmak yerine ‘telafi çalışması’yla kadrosunda tutabilir.”

Sektördeki başlıca sorunlar ve çözüm önerileri

Dünya gazetesinde yer alan habere göre, Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği’nin raporunda turizm sektörünün temel istihdam sorunları ve çözüm önerileri şöyle sıralanıyor:

Part-time ve çağrı üzerine çalışma modeli esnek değil

Sorun: Kısmi süreli ve çağrı üzerine çalışma modeline ilişkin mevzuatın esnek olmaması.

Çözüm: Konaklama sektörü için bu alanda istisna sağlanması.

Geçici işçi çalıştırma mevzuatı yetersiz

Sorun: Özel istihdam bürosu aracılığıyla geçici işçi çalıştırma konusunda mevzuatın esnek olmaması.

Çözüm: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 7’nci maddesinde sektör için istisna düzenlemesi yapılması.

Denkleştirmede çalışan onayı yönetimi zorlaştırıyor

Sorun: Denkleştirme uygulaması için çalışan onayının aranması, iş gücü yönetimini zorlaştırıyor.

Çözüm: İş Kanunu’nun 63’üncü maddesi değiştirilerek bu onayın aranmaması.

Denkleştirme ve telafi çalışması süresi artırılmalı

Sorun: Dört aylık süre yetersiz.

Çözüm: Denkleştirme ve telafi süreleri sekiz aya çıkarılmalı.

Hafta tatili düzenlemesi uygulamada sorun yaratıyor

Sorun: Hafta tatili mevzuatına uyumda zorluk yaşanıyor.

Çözüm: Çalışanların hafta tatilini, hak kazanılan günden itibaren üç ay içinde toplu kullanabilmesi sağlanmalı.

Mevsimlik istihdam yüksek maliyet ve zaman kaybı yaratıyor

Sorun: Her sezon başında mevsimlik çalışanların yeniden eğitimi zaman ve kaynak israfına neden oluyor.

Çözüm: Mevsimlik etkinin tüm yıla yayılması, sektörel prim teşviki sağlanması ve işsizlik sigortası fonundan destek verilmesi.

Sektörde yüksek çalışan devir oranı var

Sorun: Çalışan devir oranı çok yüksek.

Çözüm: Devir oranının nedenleri, sonuçları ve çözüm yollarına yönelik kapsamlı çalışma yapılmalı.

Mevcut teşvikler sektöre iş gücü çekmek için yetersiz

Sorun: İstihdam teşvikleri turizm için yeterli değil.

Çözüm: Konaklama sektörüne özgü teşvik sistemi geliştirilmeli.

Prim ve vergi yükü tesisleri zorluyor

Sorun: Sosyal güvenlik primleri ve vergiler kârlılığı olumsuz etkiliyor.

Çözüm: Konaklama sektörüne özgü vergilendirme ve teşvik modeli hazırlanmalı.

Lojman maliyetleri yüksek

Sorun: Çalışanlara lojman sağlamak yüksek maliyet oluşturuyor.

Çözüm: Lojman için arazi tahsisi kolaylaştırılmalı; düşük faizli kredi, vergi avantajı ve altyapı desteği verilmeli.

Nitelikli çalışan bulmak zor

Sorun: Tesislerin ihtiyaçlarına uygun nitelikte çalışan bulmak güçleşiyor.

Çözüm:

Mesleki eğitim kalitesi artırılmalı,

Müfredatlar güncellenmeli,

Eğitim kurumları ile sektör arasındaki iş birliği güçlendirilmeli,

Staj olanakları ve çalışma koşulları iyileştirilmeli,

Sektörün imajı güçlendirilmeli,

Yabancı dil eğitimi çevrim içi ve örgün eğitimle sürekli desteklenmeli.