Turist sayısı artarken, gecelemeler neden düşüyor?

Turizm Databank, 2023 yılında yaşanan bu sıkıntının nedenlerini araştırdı. Ortaya çıkan veri analizine göre, özellikle İstanbul ve Antalya’da otellerde yapılan gecelemelerdeki eğilimler, pandemiyle birlikte radikal biçimde değişti. Değişmeye devam ediyor.

Bu değişim, birçok otel yönetiminde, turizmcide, “Turist sayısı artamasına rağmen, doluluklar ve gecelemeler neden yükselmiyor?” sorusunu gündene getirdi.

Piyasada konuşulanlar verilere de yansıdı

Konaklama sektörü açısından 10 yıldan bu yana dillendirilen geceleme ve doluluk sıkıntısının sebebi verilerle ortaya çıktı. Son yıllarda Türkiye’ye gelen turistlerin, konut satınalma faaliyetleri yanında, ellerindeki evleri kiraladıkları veya yakınlarına açtıkları biliniyor.

Diğer yandan, Airbnb gibi kiralama platformlarına sunulan ev sayısı da giderek artıyor. Konut alımını, bir yanda turistin gecelemesini otellerden evlere kaydırırken, diğer yanda yakınlarına ve tanımadıklarına kiralamasıyla diğer gecelemeleri de otellerin elinden alıyor. Nasıl mı?

Nedenler ortada ama değişim ciddi

Ev satın alan yabancılar bir dahaki gelislerinde kendi evlerinde kaliyor gelmediklerinde de kendi turist arkadaşlarına kiraya veriyor. Diğer yandan bu eğilim, resortlarda turistlerin otellerdeki ortalama kalış (OKS) düşürüyor.

Otellere olan talebin düşüşünde bir diğer neden de pandemiyle ortaya çıkan gelir azalışı, yaşam maliyetlerinin artması gibi ekonomik sebebler. Turist artık daha ekonomik çözümler ararken evlere yöneliyor.

Sözde herkesin “bildiği” bu yapısal değişimin oteller için ne kadar ciddi olduğunu veriler de gösteriyor. Yalnız İstanbul ve Antalya örneği gösteriyor ki, arzın kontrolsüz büyümesinin ciddiyeti sorunu daha da büyütüyor.

Fiyatlara yansıyor

Bu açmaz, yakın vadede doluluk sağlama telaşı içinde giren yüksek yatak arzına sahip Antalya gibi yerlerde, bu baskı otel fifiyatlarına yansımaya başladı. Bir diğer sorun da talep evlere kayarken otel yatırımlarının hesapsızca sürmesi.

Öyle ki, 2023’ün ilk yarı verilerine göre, Türkiye açılacak 120 kadar 4 ve 5 yıldızlı otellerde 50 bin dolayında otel yatağı pazara girecek. İstanbul ve Antalya merkezli bu büyüme, orta vadede fiyatlar üzerinde baskı yaratacak.

Pandemiye kadarki 10 yılda, İstanbul’da evlerde yapılan geceleme sayısı har yıl ortalama % 2-3 arkarken, bu gelişme pandemi sonrasında % 65,04’e yükseldi.