Potansiyelinin tamamını kullanamayan Mersin turizmi nasıl öne çıkar?

Mersin, Akdeniz’in en stratejik kentlerinden biri olmasına rağmen potansiyelinin tamamını kullanamayan, turizmde atak yapabilecek kapasiteye sahip fakat bu potansiyeli bütüncül ve profesyonel bir yaklaşımla değerlendiremeyen bir şehirdir. 3

İzzettin Yurtsever 09/12/2025 12:36

Mersin, Akdeniz’in en stratejik kentlerinden biri olmasına rağmen potansiyelinin tamamını kullanamayan, turizmde atak yapabilecek kapasiteye sahip fakat bu potansiyeli bütüncül ve profesyonel bir yaklaşımla değerlendiremeyen bir şehirdir. 321 kilometrelik kıyı şeridi, verimli tarım arazileri, liman kapasitesi, yeni havalimanı, zengin tarihsel katmanları ve çok kültürlü yapısı ile Mersin aslında Türkiye’nin “uyuyan devi” konumundadır.

Mersin maalesef daha işin başında plansız şehirleşmesi, çarpık yapılaşması, sağlam olmayan zeminlere denize set çeken çoğunluğu site ve otellerin yapılmasına izin veren rant anlayışı ile yönetilen belediyelere göz yumulmuş olması sonucu turizmde hak ettiği yerde olamamanın bedelini ödemektedir. Halen de bu rant devam etmektedir. Dağ taş binadır ve alt yapı dikkate alınmadan binalar yükselmeye devam etmektedir. İşte bu nedenle ‘’Herkes Gider Mersine Biz Gidiyoruz Tersine’’ deniliyorsa bu  bir başarı öyküsü değil, aksine tersliğin ana kaynağıdır.

Mersin Antalya’nın Alternatifi Değildir ve Olmamalıdır ve bu durumda zaten olamaz.                 Bu gerçek, hem sektörel kapasite açısından hem otelcilik seviyesi açısından hem de çarpık yapılaşma ve şehir plancılığının neden olduğu cazibesiz, ranta dayalı plansız turizm modeli oluşumu açısından çok nettir.

Antalya, 50 yılı aşkın bir sürede oluşmuş dev bir altyapıya, devlet desteğine, master planına,bilgi birikimine,  650 binden fazla yatak kapasitesine, dünya çapında markalaşmış tesislere ve profesyonel bir turizm ekosistemine sahiptir.

Mersin’deki otellerin büyük kısmı; Yenilenmesi gereken, Konsept açısından standartlaşma dışında kalan alkolsüz her şey dahil ve yarım pansiyon, tam pansiyonun uygulandığı nispeten dar kapsamlıdır. Uluslararası zincirlerden ve markalaşmış büyük otel gruplarının belirli turizm merkezleri oluşturulup tahsis ve desteklerle teşvik edilmesinden yoksun, rekabetten uzak, çevre şehirlerden ve az miktarda Orta Doğu ülkelerinden gelen misafirlere kısa bir yaz sezonunda hizmet verdiği için hizmet kalitesi ve fiyat performansı açısından maalesef istenilen düzeyde değildir.

Son zamanlarda artan “Her şey dahil” modeli Mersin’de ağırlıklı alkol ekstra olarak uygulanmaktadır. Bunun nedeni Mersin’e büyük çoğunluğu Doğu ve Güneydoğu Akdeniz’den gelen  ve geceleme ortalaması 3-4 günü geçmeyen ve Okulların kapanması ile açılması arasındaki üç ayda yoğun geçen yaz sezonunda muhafazakar yerli misafirlere hizmet vermesidir. Mersin’de sezonun kısa olması hizmet kalitesine kıyasla fiyatların yüksek kalmasına neden olmaktadır. Ancak yakın şehirlerden gelen yerli turist sıkıcı ve uzun Antalya yolculuğu yerine daha az yakıt maliyeti ile Mersin otellerini tercih etmek durumunda kalmaktadır. Mersin’de Antalya gibi otellerde kitle turizmi yapılamaması da fiyatların artmasına neden olmaktadır. Büyük 5* Otellerin pek bulunmadığı Mersin’de Yarım Pansiyon hizmet veren bir çok küçük otellerde az değildir.

Gastronomide ve et yemeklerinde söz sahibi çevre şehirlerinden gelen ve damak tadına çok önem veren bu yerli misafirleri standart her şey dahil otellerde memnun etmekte oldukça zor görünmektedir. Mersin’in doğru stratejisi Antalya’yı kopyalamak değil, Antalya’nın boş bıraktığı turizm alanlarında uzmanlaşmak olmalıdır.

Son yıllarda Mersin’de sahilde ve otobanın diğer tarafında olur olmadık zeminlere inşa edilen dev binaların ve irili ufaklı apartmanlarda tatil amaçlı büyük rağbet gören 1+1 evleri satın alan gurbetçiler ve bu bölgeye tatile gelenler artık tatillerini ekonomik nedenlerle satın aldıkları bu evlerde geçirmekte ve eş dost aralarında adeta devre mülk ve devre tatil gibi bir ortak kullanım modelini uygulamaktadırlar. Dolayısıyla 2025 de bölgede düşüş gösteren doluluğun bir nedeni de bundan kaynaklanmaktadır.

19 Kasım 2025 de Mersin’e  Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Üyesi 50 Acenta ve Tur Operatörlerinin Mersin Otelleri ile birebir satış ve pazarlama görüşmeleri bölgedeki otelcileri heyecanlandırdı ancak bu ön görüşmelerin sonuçları büyük çaba ve akılcı işbirliği ile birkaç sene sonra alınabilecektir. Rusya ve çevresindeki Türki ülke vatandaşları Antalya’dan başka yeni destinasyon arayışı içindeler ancak Mersin Otellerinin konum, ulaşım, fiyat, kalite ve konseptleri ile Havalimanı ve Şehir imkanları bu pazarların beklentilerini ne oranda karşılayacağı tam kestirilememektedir.

EİT Acentaların ortak görüşü:“Mersin Antalya’nın rotasına alternatif olamaz ama farklı bir konseptle satılabilir, yapılacak planlı düzenleme ve iyileştirmelerle uzun dönemde potansiyel yan destinasyon olabilir.’’

2025 verilerine göre 610 tesis ve açılacak yeni otel inşaatları ile 50 bin yatak  kapasitesine ulaşacak olan  Mersin’i Antalya’nın Yatak Kapasitesine kıyasla yetersiz bulan Tur Operatörleri Bu kapasite ile kitlesel turizm beklemenin rasyonel olmadığını dile getirmektedirler.

Bu tur operatörleri Ancak otel standartları, gece hayatı, eğlence, kumsal kalitesi, sahile paralel uzun otobanda yoğun tır taşımacılığının neden olduğu gürültü ve tehlikeli trafik akışı, yol–ulaşım sorunları, turistik tesislerin birbirlerinden kopuk olması gibi başlıklar nedeniyle paket tur oluşturmakta zorlanacaklarını ifade ediyorlar.

Mersin’de Otellerde Market mixi de %80 Münferit, %20 Acentadır. Acenta rezervasyonlarının nedeni de aktif özel tanıtımdan ziyade sosyal medya tanıtımı ve özellikle kredi kartına uzun vadeli taksit avantajı sağlanmasındandır.

Mersin  Uluslararası tur operatörlerinin kataloglarında neredeyse yok gibi. Bu nedenle paket tur akışı gelmiyor. Reklam ve PR çalışmaları zayıf, Standart homojen değil, “güvenli, kaliteli, istikrarlı” Destinasyon imajı oturmuş değil.Turizm amaçlı planlanmamış parseller yüzünden turizm için “destination cluster” oluşturma mümkün görünmüyor.

Mersin’in Turizmde Öne Çıkabileceği NİŞ Alanlar Şunlardır; 

Sağlık-Medikal ve Termal Turizmi, Tarsus başlığında İnanç Turizmi, Gastronomi Turizmi, Yayla Turizmi, Doğa – Macera – Outdoor Turizmi, Kongre Turizmi, Kruvaziyer Turizmi olabilir. “Gerçekçi bir hedef olarak yılda 3–4 ay yoğun sezon, geri kalan 8–9 ay ise niş turizme dayalı gelir modeli” benimsenmelidir.

Mersin, sağlık ve medikal turizmde Akdeniz’in yeni merkezi olabilir.

Otel konsepti:“Medical Wellness Resort”, “Detox & Longevity Retreat Hotel”,  “Adventure Lodge – Outdoor Resort”,  “Coastal Eco-Lodge”

Otel konsepti:“Beachfront Boutique Wellness Resort”, “Akdeniz Detox & Yoga Village”

Mersin’de gastronomi turizmi Otel konsepti:“Gourmet & Culinary Boutique Hotel”, “Akdeniz Food Experience Resort”

Mersin’de büyük resort yok, ama butik otel + gastronomi + sahil + spa konsepti ile

yüksek gelirli Avrupalı ve Arap turistler hedeflenebilir.

Mersin’in farkı şudur: Türkiye’de aynı anda hem sahil hem dağ hem yayla hem mağara hem antik kent sunabilen tek yerdir.

Doğru yatırım yapılırsa MICE turizmi büyük potansiyele sahiptir.                                                      Konsept:“Sea-view Convention Hotel”, “Business + Wellness Hybrid Hotel”

13 bin yıllık Klikya Kültür Rotası +Doğa + tarih + gastronomi = mükemmel bir destinasyon karışımı olabilir.Bu modelle Mersin kitle turizmine girmeden, daha kaliteli bir hedef kitleyi çekebilir.

Mersin’e Rusya ve çevresindeki Türki Devletlerinden charter uçuşları sağlanırsa, tur operatörleri ile anlaşmalar yapılırsa, tanıtıma ağırlık verilirse, güvenli bölge imajı verilirse turist çekilebilir.

Rusya’nın kendi içinde farklı turist segmentleri var:

Aile + Ucuz tatil isteyen büyük kitle: Antalya’ya gider.

Butik otel isteyen kesim:Mersin için ideal olabilir.

Bu grup genelde: Moskova ve St. Petersburg’un orta gelirli aileleri, Genç çiftler, İş insanları,

Wellness, spa, detoks arayanlardır.

Dini hassasiyeti olan helal turizmi arayan Kazak/Tatar aileleri  ve Wellness, spa, detoks arayan kadın turistlerin sayısı oldukça fazladır. Helal spa + geniş oda + aile konsepti ilgi görür.

Bu kitle Antalya’daki kalabalığı ve mega otelleri istemiyor. Ama butik otel, wellness otel, denize sıfır sakin tatil istiyor.

Kazakistan (Almatı, Astana): Her yıl 1 milyon kişi Türkiye’ye geliyor.

Kırgızistan: Orta gelir turist az ama ucuz destinasyonları sever.

Özbekistan: Yeni zenginleşen genç bir nüfus var.

Azerbaycan: Mersin’e aile, yazlıkçı ve tatilci olarak yoğun ilgi var.

Türkmenistan: Pasaport sorunu nedeniyle potansiyel sınırlı ama var.

Bu kitle Antalya’yı biliyor ama ucuz ve sakin alternatif arıyor. Mersin bunlar için cazip kılınabilir.

Mersin’deki otellerin büyük çoğunluğu Her şey dahil sisteminin uygulandığı Resort konseptinde değildir, Hizmet profesyonelliği düşüktür, Yatırımcı profili ve Yönetim anlayışları vizyon olarak beklenen düzeyde değildir. Turizm Yatırımcısında İstikrarsızlık Endişesi baskındır. Otelciler arasında örgütlenme etkin değildir, Adana Merkezli Çukurova Otelciler Birliği Mersin turizmine katkı sağlamakta etkin değildir.

Mersin Büyükşehir Belediyesi iyi projeler üretse de, Siyasi nedenlerle Belediyeler arası ve bazı kamu kurumları ile Koordinasyon Sorunu gözlemlenmektedir. Doğal olarak bu durum şehir ölçeğinde turizm stratejisinin bütünlüğünü bozmaktadır.

Çukurova Havalimanı tanıtımında “13 ülke, 22 – 23 noktaya direkt uçuş” yaptığı ve yolcu kapasitesini artırdığı memnuniyetle gözlemlenmektedir. Ancak Havalimanında Mersin isminin yer almaması şehrin tanıtımı için olumsuz etki yapmaktadır.

Tren Bağlantısı ve Terminal Hattı, Çeşmeli–Taşucu Otoyolu Mersin turizmine büyük katkı sağlayacaktır.

Mersin için Rasyonel Stratejik Öneriler;

1. Turizm Master Planı hazırlanmalı.

2. Çeşmeli–Taşucu otoyolu acilen tamamlanmalı.

3.  Tarsus UNESCO sürecine hazırlanmalı.

4. Mersin Gastronomi Akademisi kurulmalı.

5. Acentalarin talepleri dikkate alınmalı (İEK raporu).

6.  Yat limanları bölgesel planla yeniden tasarlanmalı.

7. Eğitimli ve kalifiye personellerin istihdam edilmesi ve sezonun uzatılması.

8. Dijitalleşme eksikliği ve turizm ve otelcilik alanında dijital pazarlama sorunu giderilmeli.

9. Turizmin niş turizm seçenekleri ile çeşitlendirilip, sezon uzatılmalı.

10. Kıyı Yönetimi, Kirlilik ve Belediye–Turizm Sektörü Koordinasyon sağlanmalı.

11. Plansız ve düzensiz yapılaşma, Sahilde yüksek ve set oluşturmuş sitelerden oluşan çarpık yapılaşma, Sahil bandının birçok yerinde görülen altyapı eksikliği, Kentsel karmaşaya dur denmeli. 

12. Kent estetiği ve imaj yönetimi ve promenad eksikliği giderilmeli.

13. TGA’nın Şehrin uluslar arası fuarlarda daha etkin tanıtımının yapılması sağlanmalı.

14. Turizm Bakanlığı ve diğer ilgili bakanlıkların turizm yatırım destek ve teşvikleri bölgede artırılmalı.

15. Yabancı dil bilen eleman azlığı nedeniyle Turizm Eğitim Akademisi oluşturulmalı.

16. Mersin Halkın turizm adına bilinçlendirilmesi sağlanmalı.

17. Boş ve kontrolsüz arada kalan sahillerin bakımsız, güvensiz ve kirletilmiş görünümüne çözüm bulunmalı.

18. Eski oteller için “Turizm Yenileme Hibesi” çıkarılmalı.

19. Visit Mersin” veya “Go Mersin” gibi profesyonel bir marka ajansı kurulmalı.

20. Mersin’in ve Tarsus’un marka kimliği oluşturulmalı. Mersin’in marka kimliği ; “Akdeniz’in modern, çok kültürlü, tarih–doğa–gastronomi üçgeninde niş turizm merkezi. ”Tarsus’un marka kimliği; “Doğu Akdeniz’in inanç ve tarih başkenti.”

Resort Otellerin belirli turizm bölgelerinde toplanmamış olması, havalimanı durak ve transfer zorlukları, oteller arasında shorta düşmede ve diğer dayanışmalarda konum itibariyle uzak kalmaktan  işbirliği imkanın azalması, farklı konsept uygulamaları hep dezavantaj olmaktadır.

D400 ün çok yoğun TIR ve kamyon trafiği, kazalar ve gürültü sorunu yeni otobanın bir an önce hizmete sokulması ile çözülmelidir. Sahile geçiş sağlayan alt ve üst geçitlerin sayısının azlığı, çok yüksek binalara dip dibe ruhsat verilmesi ve alt yapı sorunları, kalite sistemleri, Haccp ve hijyen konusunda yeterli seviyeye ulaşılmaması bir eksiklik olarak göze çarpmaktadır.

Otel işletmelerinin genelde küçük çaplı olması, kurumsallaşmanın sağlanamaması, kaite sistemlerinin otellerde istenilen düzeyde uygulanamaması,  Antalya'daki bazı turizm merkezlerinde gibi devlet ve bakanlık tahsis yerleri desteğinin olmaması,  Antalya'daki büyük ve başarılı otel markalarının teşvik edilip bölgeye kazandırılmaması, hizmet kalitesinin yükseltecek rekabet ortamının sağlanamaması, otellerin nasıl olsa bir şekilde sezonda doluyor olması, uluslararası marka otellerin bölgeyi tercih etmemeleri, resort otellerin çoğunun geç açılıp erken kapanması ve personellerin işten çıkarılması, kariyer planlaması için seçenek ve ilerleme ortamının olmaması, maaşların düşük kalması, personel turnover’ın yüksek olması, sezonda eleman bulunamaması, kalifiye elemanın ve yöneticilerin bölgeden uzaklaşmasına neden olmaktadır. Belirli yöneticiler ve personel belirli otellere giriş çıkış yaparak maalesef sezonlar geçiştiriliyor.

Profesyonel otel yöneticileri Mersin de kendileri güçlü ve etkin bir birlik oluşturamamıştır,  Çukurova Çuktob Otelciler Birliği Adana merkezli olup Mersin Otellerine istenen desteği ve katkıyı sağlamaktan uzak kalmıştır.

İnsan kaynakları için Mersin’de özel bir kuruluşa ihtiyaç var. Keza catering, kongre ve ziyafetler nedeniyle ekstra eleman planlaması ve eğitim için böyle bir kuruluşun olması elzemdir.

Bu konuda biz Otel Yöneticilerinin de sorumluluklarımızı tam anlamıyla yerine getirdiğimiz söylenemez. Sorumlu ama yetkisiz müdürler durumunda kalınması da kabul edilemez.

Mersin Otellerinde Antalya’ya kıyasla yorum puanları düşük kalmaktadır.

En çok eleştirilen aşağıdaki başlık halinde 5 Şikayet Konusu ve Eksiklikler ile 5 Övülen Olumlu Yorum Konusu da gerek tur operatörleri gerekse tatilciler tarafından da takip edilmektedir.

Olumsuz Yorumlar;

1. Standart & hizmet kalitesi tutarsızlığı / beklenti gerçek arasındaki fark,

2. Her şey dahil / resort beklentisinin karşılanmaması — plaj/deniz/tesis eksikliği

3. Ulaşım / transfer / servis sorunları — özellikle havalimanı / şehir / otel arası

4. Hizmet ve aktivite çeşitliliğinin azlığı — eğlence / aktivite beklentisi karşılanmıyor

5. Süreklilik / bakım / temizlik / altyapı sorunları — özellikle sezon dışı veya düşük sezonda

Olumlu Yorumlar;

1. Fiyat /performans dengesi / ekonomik konaklama

2. Samimi, “ev hissi veren” personel ve hizmet

3. Merkezi konum & erişim / şehire yakınlık + ulaşım kolaylığı

4. Aşırı kalabalıktan uzaklık — “huzurlu tatil”

5. Yerel tatlar / çevre — şehir + sahil + günlük yaşam dengesi