Mitt Moskova, eski parlak günlerinden uzak...

Turistik Otelciler, İşletmeciler ve Yatırımcılar Birliği (TUROB) Rusya'nın başkenti Moskova'da düzenlenen MITT Moskova faurı ile ilgili raporunu yayınladı. Raporda, sadece fuar değil, Rusya pazarının detaylı bir analizi de yer aldı.

Turizm Aktüel 31/12/2019 23:40

Mitt Moskova, eski parlak günlerinden uzak...

Rusya’nın başkenti Moskova’da 20-23 Mart 2013 tarihleri arasında düzenlenen 20. MITT Turizm Fuarında dünyadaki 197 destinasyondan yaklaşık 3.000 stand yer aldı. Fuarı yaklaşık 80 bin kişinin ziyaret ettiği fuar idaresi yetkililerince açıklanmıştır.

Fuarda en büyük alan kiralayan ülke Türkiye oldu. Rusya pazarındaki gelişmelere bağlı olarak Yunanistan, İtalya, İspanya (İki ayrı stand İspanya ve Katalunya), İsrail, Bulgaristan ve Birleşik Arap Emirlikleri (Dubai) stand alanları ve katılımcı sayılarının fazla olması dikkat çekmiştir.

Ancak, fuarın eski parlak günlerine karşın geçtiğimiz yıllarda da görüldüğü üzere sürekli olarak ziyaretçi sayısında önemli oranda gerileme olduğu fuar katılımcıları tarafından dile getirilmiştir. Bunun en önemli nedenleri olarak; MITT fuarının başlamasından sadece 1 gün öncesinde sona eren yine Moskova’da gerçekleştirilen Intourmarket Turizm Fuarının yapılması ile bazı profesyonellerin bu fuara katılmayı tercih etmeleri, Rus tüketicilerin fuarlar yerine workshoplara daha fazla ilgi göstermeleri, internet kullanımının önemli oranda artış göstermesi ve turizm profesyonelleri açısından Moskova’nın pahalı bir şehir olması olarak gösterilmektedir.

Rusya nüfusunda artış oranının yavaşlamasına bağlı olarak nüfüsun yaşlanmaya başlaması sağlık ve tedavi turizminin gelişmesine yol açmaktadır. Bu husus dikkate alınarak fuarda “Medikal&Health Tourism Congress& Exhibitions” bölümü açılmış, bu bölümde ülkemizden de birtakım sağlık kuruluşlarının stand aldıkları gözlemlenmiştir. Diğer yandan tıbbi tedavi konusunda özellikle kaliteli standartlarda hizmet almak isteyen Rus vatandaşı sayısı her geçen gün artmaktadır.

Rusya’dan ülkemize turist sayısı istikrarlı olarak artışını sürdürmektedir. 2012 yılında Rusya Federasyonunu ziyaret eden yaklaşık 300 bin Türk vatandaşının 200 bini turizm amacı ilke ülkeye gitmiştir. 2012 yılında ülkemizi bir önceki yıla oranla %3.8 artışla 3.6 milyon Rus vatandaşı ziyaret etmiştir. Rus vatandaşlarının 2.7 milyonu Antalya, 537 bini ise İstanbul destinasyonun tercih etmiştir.

Global Blue tarafından yapılan açıklamaya göre sadece alışveriş için 2012 yılında Rus vatandaşları Avrupa’da 2.4 milyar dolar harcama yapmışlardır. Kasım, Eylül, Ekim, Ocak ve Ağustos sırası ile en çok alışveriş yapılan aylar olmuştur. Bu miktar sadece kredi kartları ile yapılan ve taxfree için form doldurulan alışverişleri kapsamaktadır. Diğer yandan Rusya’da açıklanan bankacılık verilerine göre ödemelerinin %84’ü nakit para, % 16’sı ise kredi kartları ile yapılmaktadır. Bu veriler dikkate alındığında Avrupa’da Rus vatandaşları tarafından 2012 yılında yapılan alışveriş harcamalarının miktarı son derece yüksek rakamlara erişmektedir.

2011 Yılında Rus vatandaşlarının yurt dışında 32,4 milyar dolar harcama yaptığı, aynı yıl turizm gelirinin ise 9,9 milyar dolar olduğu açıklanmıştır. Aradaki açığı dikkate alan hükümet ülkenin sahip olduğu doğal ve tarihi varlıkları da dikkate alarak ülkeye gelecek turist sayısını artırmak üzere turizm yatırımlarının ve altyapının geliştirilmesi için çok sayıda teşvik hayata geçirmiştir. Ülkeye gelen turist sayısında 2016 yılına kadar yıllık %4-6 oranında artış hedeflenmektedir. Turist sayısının artması için katı olarak uygulanan vize rejiminde kolaylıklar sağlanmaktadır. Örneğin, St.Petersburg’a feribot veya kruz gemileri ile gelen yabancılara 3 gün süre ile vize muafiyeti uygulanmaktadır. 2014 Kış olimpiyatları katılımcı ve izleyicilerinden vize istenmeyeceği açıklanmıştır.

Rusya’da internet kullanımı çok hızlı gelişmektedir. 2011 yılında 4,9 milyar dolar tutarında turizm rezervasyonu online olarak yapılmıştır. Bunun oransal dağılımı; %45 havayolu bileti, %25 Otel rezervasyonu, %14 Demiryolu rezervasyonu ve %16 Paket tur satın alınması olarak gerçekleşmiştir. İnternet kullanımındaki artışa bağlı olarak özellikle sosyal medya (facebook, twitter, vkontakte, yerel mobil aplikasyonları vs.)ve online rezervasyonlar büyük ilgi görmektedir. Moskova şehir yönetimi 2012 yılında şehrin sosyal medyada tanıtımı için 2 milyon dolar harcama yapıldığını açıklamıştır.

Hava yolu ile ulaşım ülkenin coğrafi konumu gereği en çok gelişmeye açık alan görünümündedir. Ülkede yaklaşık 1.250 adet havaalanı bulunmaktadır. Havaalanlarının büyük bölümü küçük uçakların kullanımı için uygundur. Orta vadede, ülkemizde havacılık alanında son 10 yılda hayata geçirilen atılım ve projelerin benzerlerinin Rusya’da da hayata geçirileceği beklenmektedir.

Nitekim, Rus milli havayolu şirketlerinin engellemeleri, yüksek havaalanı maliyetleri ve vergilerin anormal seviyelerdeki seyri ülkeye sefer düzenleyen Rusya dışından havayolu şirket sayısını minimum seviyelerde tutarken yapılan yeni düzenleme ve girişimler neticesinde Avrupa’nın önde gelen düşük maliyetli (Low cost) havayolu şirketi Easyjet 2013 Mart sonu itibari ile Londra-Moskova direkt seferlerine başlamış olup kısa süre içerisinde bu sefere Manchester-Moskova uçuşunu da ilave edecektir. Türk Havayolları ve Anadolujet Rusya’nın 8, Pegasus havayolları ise 2 ayrı şehrinden olmak üzere toplam 10 şehirden ülkemizde direkt olarak 3 şehre (İstanbul, Ankara, Antalya) günlük tarifeli seferler bulunmaktadır.

2013 yılı için en önemli gelişme ise Türk Havayolları’nın Rusya’nın önde gelen havayolu şirketlerinden UTair ile ortak uçuş (codshare) anlaşması yapması olarak görülmektedir. Söz konusu sözleşme ile UTair Rusya’nın birçok bölgesinden taşıyacağı yolcularına THY ile bağlantılı uçuş yapma imkanı sağlayacak. Söz konusu sözleşmenin 2013 yılında THY’nin Rusya seferlerinden Türkiye üzerinden taşıyacağı yolcu sayısında yaklaşık 80 bin, 2014 yılında ise 150 bin yolcu artışı beklenmektedir.

2012 yılında Rusya’da faaliyet gösteren yerel havayolu firmalarının yolcu sayıları ve önceki yıla oranları aşağıda yer almaktadır.

STR Global tarafından yapılan açıklamaya göre; 2012 yılında Rusya Federasyonu ülke genelindeki otellerde ortalama oda doluluğu %59,8 (2011 / %56,9) ortalama oda başı günlük satış fiyatı ise 125,55 Euro (2011 / 119,20 Euro) olarak gerçekleşmiştir. Moskova’da ise ortalama oda doluluğu %66,7 (2011 / %63,6) ortalama oda başına günlük satış fiyatı ise 147,62 Euro (2011 / 138,38 Euro) olarak kaydedilmiştir. Bu ortalamaya karşın, dünyada en pahalı konaklama hizmeti sunan Moskova’da 5 yıldızlı otellerin gecelik ücretleri 350 Euro’dan başlamaktadır. Fiyatların yüksek olmasının temel sebepleri olarak nitelikli konaklama tesisi sayısının az olması, aşırı talep, şehirde birbiri ardına gerçekleştirilen organizasyonların fazla olması ve maliyetlerin yüksek olması olarak karşımıza çıkmaktadır.

Ülkedeki son ekonomik ve siyasi gelişmelere bağlı olarak Morgan Stanley Rus ekonomisinin 2013 yılı sonu büyüme hedefini %3,1’den %2,9’a ve 2014 yılı için ise %3,7’den %3,4’e revize etmiştir.

Rusya Vatandaşlarının Yurtdışı Çıkışları...

Rusya Federasyonunda günden güne ülke vatandaşlarının yurt dışına çıkışları artmaktadır. 2012 yılında bir önceki yıla oranla % 9 artışla toplam 47,8 milyon kişi yurt dışına çıkmıştır. Yurt dışına çıkışlarda oransal olarak en büyük artış +% 48 ile Polonya’da kaydedilmiş bu ülkeyi Birleşik Arap Emirlikleri % 42, Mısır +% 35, İspanya +% 26, ve Kıbrıs Rum Kesmi +% 25 olarak takip etmiştir.

Ruslar; Ukrayna, Kazakistan, Özbekistan gibi eski Sovyet ülkelerine arkadaş ve akraba ziyaretleri amacı ile, Finlandiya’ya özellikle noel dönemlerinde alışveriş ve haftasonu tatili amacı ile, Çin’e iş ve ticaret amacı ile, İspanya, İtalya, Fransa, İngiltere’ye tarih, kültür ve alışveriş amacı ile, Türkiye, Mısır, Tayland ve Yunanistan’a deniz, kum, güneş amacı ile gitmektedirler.

*Eski Sovyet ülkeleri Ukrayna, Kazakistan, Azerbaycan vs.hariç.

Rusya’da Resmi tatiller: (yılın bu dönemlerinde yurt dışı çıkışlar önemi oranlarda artmaktadır)

1-4 Ocak Yeni Yıl

7 Ocak Ortodoks Yeni Yılı

8 Mart Dünya Kadınlar Günü

1-2 Mayıs İşçi ve İlkbahar Bayramı

9 Mayıs Zafer Günü

12 Haziran Bağımsızlık Günü

4 Kasım Milli Uzlaşma Günü

12 Aralık Anayasa Bayramı

Turizm amaçlı çıkışlarda 2012’deki düşüşe karşın Türkiye pazar liderliğini sürdürmektedir. Türkiye’nin tercih edilmesinin sebepleri olarak;

- vizesiz seyahat,

- uygun fiyat/kalite dengesi,

- iklim,

- uçuş süresi/uçak imkanlarının fazla olması,

- herşeydahil (All Inclusive) tatil imkanı,

- yüksek standartlı oteller

- tarihi eserlerin fazla olması

Moskova Kültür ve Tanıtma Müşavirliğinin başarılı çalışmaları neticesinde Ocak 2013 içerisinde Rusya televizyonlarında ekrana gelen bir program Rus haklının kalbinde Türkiye için özel bir yer açmıştır. Bu programda; bir süre önce Antalya’da trafik kazası geçirerek felç olan ve ailesine ulaşılamayan bir Rus gence Antalya’lı Gülsüm Kabadayı’nın (Gülsüm Ana) sahip çıkması övgü ve minnet ile gösterilmiş, bu programdan kısa süre sonra da Gülsün Ana yılın annesi olarak seçilmiştir.

Rus turistlerin toplam yurtdışı turizm harcamaları 2007 yılında 9.3 milyar dolardan 2011 yılında 22.5 milyar dolara ulaşmıştır. 2016 yılında toplam harcamanın 37,5 milyar dolara çıkması tahmin edilmektedir. Bir başka anlatım ile Rus vatandaşlarının yurtdışı turizm harcamalarının 2016 yılına kadar toplamda %8 artış göstereceği öngörülürken bu oranın artan fiyatlar ve maliyetler göz önüne alındığında Türkiye için %17 olacağı tahmin edilmektedir.

SONUÇ...

1. Rusya Devlet İstatistik kurumu verileri sadece ülkeden çıkan vatandaşlarını kapsamaktadır. Rusya dışında yaşayan Rus vatandaşlarının ülkemize yaşadıkları ülkeden (Almanya, Ukrayna, Bulgaristan vs.) gelmeleri nedeniyle Türkiye ile Rusya devlet istatistiklerde sayısal fark oluşmaktadır.

2. Kültür ve Turizm Bakanlığı Moskova Kültür ve Tanıtma Müşavirliğinin başarılı organizasyonu ile hazırlanan Türkiye standı fuarın en başarılı standları arasında yer almıştır.

3. İlk değerlendirmelere göre ülkemize olan erken rezervasyonların geçen yıla oranşa %7-10 oranında arttığı dile getirilmiştir.

4. Rusya’nın önemli tur operatörlerinden Biblo Globus’un ülkemizde operasyonlarına kısa süre içerisinde başlayacağı açıklanmıştır.

5. Intourist-Thomas Cook 2013 yılında “Rusya’da Marmaris yılı” kampanyası ile satışlarına başlamıştır. Kampanyanın Marmaris’e gelecek Rus turist sayısında önemli artış sağlayacağı beklenmektedir.

6. Rus turistlerin Avrupa’ya ilgileri artmaktadır. 2012 yılında İspanya, Yunanistan ve İtalya önemli artış kaydetmiştir. Artışın sürekliliği açısından ülkelerin vize kolaylıkları ve vize merkezi sayılarının arttırılması ve tanıtım konusunda yoğun çaba içerisinde oldukları gözlemlenmektedir.

7. Kış turizmi ve Rus nüfüsunun yaş ortalamasının artması nedenşyle bu alanlarda ülkemiz açısından öenmli fırsatlar bulunmaktadır.

8. Rusya’da profesyonellerin fuarlara ilgisi bitme noktasına gelmiştir. Fuarların yerine workshop ve online reklamların neticelerinin alınma ihtimalinin daha yüksek olduğu izlenmektedir.

9. Rusya’dan ülkemize 2013 yılında gelecek turist sayısında, pazarda deniz-kum-güneş turizmi dışında ülkemiz için önemli sayılabilecek bir talep oluşturulamadığından ve söz konusu talebin ise Haziran-Temmuz-Ağustos aylarında ülkemize en çok talep olan dönemle paralellik göstermesi nedeniyle bir önceki yıla oranla önemli oranda artış kaydedilemeyeceği tahmin edilmektedir.