Turizmciyi katkı payı endişesi sardı

Türkiye'de turist başına ortalama harcama 2013 yılında çeyreksel bazda 974 Dolara kadar yükselmişti. Bu tutar bu yıl ilk çeyrekte 697 Dolar, ikinci çeyrekte ise 625 Dolar seviyesinde. Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı'nın kuruluşuna ilişkin 15 Temmuz tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan kanun kapsamında, turizm sektöründe faaliyet gösteren her türlü işletme, gelirleri üzerinden belli oranda ajansa mali katkı sağlamakla yükümlü kılındı.

Sektör temsilcilerinin Reuters'a verdiği bilgiye göre, katkı payları ile ajansa yıllık 150 Milyon Euro civarı gelir sağlanacağı hesaplanıyor. Ancak katkı paylarının kâr yerine şirketlerin elde ettikleri satış ve kira gelirleri toplamı üzerinden alınacak olması özellikle zarar eden ya da borç ve kredi ödemeleri devam eden işletmeleri daha da sıkıntıya sokacağı kaygılarını beraberinde getiriyor.

Karşı çıktığımız şey, katkı payının cirodan alınması

Reuters'ta yer alan habere göre, ajans kurulmasını fikrini doğru bulduklarını ancak sektör olarak öncelikle karşı çıktıkları noktanın bunun finansman yöntemi olduğunu ifade eden Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı Müberra Eresin, "Birinci olarak karşı çıktığımız şey, katkı payının cirodan alınması. Son yıllarda turizmde çok zorlu bir süreç gördük.

Sektör darboğazdan yeni çıktı. Birçok otel henüz kâra geçmeye başladı, bir kısmı ise, hâlâ zararda ya da borçlarını ödemekte" dedi ve ekledi: "Turizm payının işletmelerin kar/zarar durumu dikkate alınmadan uygulanacak olması işletmelerin sürdürülebilirliği açısından risk yaratıyor."

Kanun kapsamında işletmelerin gelirleri üzerinden alınacak katkı payları şöyle:

Kanun kapsamında işletmelerin gelirleri üzerinden alınacak katkı payları; konaklama tesisleri ve Bakanlık belgeli yeme-içme ve eğlence tesisleri için binde yedi buçuk, seyahat acentaları ve havayolu işletmeleri için onbinde yedi buçuk, DHMİ Genel Müdürlüğü tarafından işletilenler hariç havalimanı ve terminal işletmeleri için binde iki oranında uygulanacak.

Tigris Turizm'in Yönetim Kurulu Başkanı Davut Günaydın, seyahat acentaları arasında zor ayakta duran firmalar bulunduğunu belirterek, "Katkı payının cirodan alınacak olması hatalı. Bize göre net kâr üzerinden hesaplanmalıydı. Eğer cirodan alınacaksa da oran çok yüksek. Açıklanan oranların 3'te 1'i uygun olabilirdi" dedi.

Katkı payı turistten alınmalı

Turizm sektörü temsilcilerinin ortak kanısı, darboğazdan henüz çıkmış sektörde katkı payının işletmelerden değil, turistlerden alınması gerektiği yönünde.

İsmini vermek istemeyen uluslararası bir otel zincirinin üst yöneticisi, "Dubai ve İspanya örneklerinde olduğu gibi başka ülkelerde de katkı payı alınıyor. Ancak bu, işletmelerden tahsil edilmiyor. Turistlerden alınıyor. Türkiye'de de işletmelerin üzerine böyle bir yük bindirmek yerine turistlerden 1 ya da 2 euro alınsa çok daha doğru olurdu" diye konuştu.

Katkı payının turistlerden alınmamasının nedeni ne? 

TÜROB'dan Eresin, kanunun hazırlanma aşamasında katkı payının turistlerden alınması talebini hükümet yetkililerine ilettiklerini belirterek, "Yapılamama nedeni, Maliye Bakanlığı'nın sisteminin bu şekilde vergi toplamaya uygun olmaması. Maliye Bakanlığı'nın yeni bir sistem oluşturması gerekiyormuş" diye konuştu.

Kanun ile ilgili bir diğer sıkıntının da, işletmelerin henüz tahsil edemedikleri paranın vergisini ödeyecek olmaları olduğunu belirten Eresin, "Çoğu zaman fatura kestiğimiz anda tahsilat yapamıyoruz. Tahsilatlar minimum 30 gün sürüyor, aylar alabiliyor. Dolayısıyla daha tahsilatını yapmadığımız bir paranın ödemesini yapmak durumunda kalacağız" dedi.

"Uygulama tarihi sorunlu, işletmelerin bütçeleri şaşacak"

Uygulama Ekim ayında yürürlüğe girecek. Ancak bu yılın bütçelerinin hali hazırda yapılmış olması, işletmelerin bu ilave gider için nereden kaynak yaratacakları sorusunu beraberinde getiriyor. Müberra Eresin'in verdiği bilgiye göre, kanun taslağında 1 Ağustos'ta başlaması öngörülen uygulama, sektörün öteleme talepleri üzerine kanunda 1 Ekim'e çekildi.

Eresin, "Biz hiç olmazsa 1 Ocak 2020'de başlasın diye taleplerimizi ilettik. Ancak 1 Ekim'e erteleyebildik. 'Ocak ayına ertelenirse, 2020'yi kaybederiz, bir an önce tanıtımlara başlanması lazım' denildi" ifadelerini kullandı.

Bu uygulamayla birlikte yılın son çeyreğinde bütçeler tutmayacak

İsmini vermek istemeyen aynı üst düzey yönetici de, "Herkesin bir bütçesi var. Bu uygulamayla birlikte yılın son çeyreğinde bütçeler tutmayacak" dedi ve ekledi:

"Zarar eden, borcunu ödemekte büyük zorluk çeken, kredisini yapılandırmış oteller var. Şimdi bütün bu hesapların hepsi şaştı."