Tatilde yöresel lezzetleri tatmak

Yaşadığımız şehirlerde, sabahın erken saatlerinde, mükellef bir kahvaltı olmasa bile, simit veya tost eşliğinde çayla bir kahvaltıyla güne başlıyoruz.

Adil Çulhaoğlu 14/11/2019 14:56

Sonra öğle ve akşam yemekleri faslı başlıyor değil mi? Kuru fasulye-pilav, musakka ile başlayan sulu yemekler, döner, pide, kebap çeşitleri baklava-kadayıf gibi tatlılarla devam ediyor gün. Güne ve hayata lezzet katan tadlarımız bunlar bizim. 

Bitmesin diye dua ettiğimiz sayılı tatil günlerinde ise, gittikleri yörenin farklı lezzetleri tadabilmek, tatilcilerin dinlenmesinde mavi deniz, kum, güneş, yeşil doğa kadar etkin rol oynuyor. 

Garsona 'Buranın nesi meşhur’ diye sormayanımız hemen hemen yok gibidir

Tatilde nereye gidersek gidelim, o kentin gezilecek kültürel ve doğal zenginliklerini görür, sonunda midemizin sesine kulak vererek yemek yiyecek restoran arayışına gireriz. Masaya yerleşip menü kartı uzatılınca, garsona 'Buranın nesi meşhur’ diye sormayanımız hemen hemen yok gibidir.

Eğer garsonun servis edecek herhangi bir yöresel lezzeti yoksa, sıkıntıya girdiğini fark ederiz. Sonunda garsonun saydığı yemek adlarından tanımadığımız bir isimi duyduğumuzda, bilgi alıp çoğunlukla da bu yemeği ısmarlarız. Damak zevkimize hitap etmese de, 'denedim' deyip geçer, bildiğimiz bir yemeği ısmarlayıp lokantadaki seyahatimizin en zevki anlarından birini yaşayıp ayrılırız.

Almanya'da rastladığım tatlıyı Ankara'da bulmak

Yıllar önce, 90’lı yıllarda Münih’te gittiğim bir restoranda menü kartında tatlılar bölümünde gördüğüm Kaiserschmarrn (Kral Tatlısı) ismi dikkatimi çekmiş, tatmak için 20 dakikalık bekleme süresi sonunda önüme cevizli, üzümlü, pudra şekerli elma tortuyla bir hamur tatlısı gelmişti.

Bir Frankfurt seyahatimde gittiğim restoranda aynı tatlıyı ısmarlamak istediğimde, garsonun’ Bu tatlıyı Bavyera bölgesinde bulabilirsiniz’ dediğini unutamıyorum.  Ama 2006’da katıldığım bir foto safaride Malak adıyla bol cevizli, bol pekmezli olarak, Ankara’nın Nallıhan’ında karşıma çıkmış, benim için unutulmaz lezzetlerin arasına girmişti.

Lezzetlerin ilk üretildikleri şehirlerdeki tadının damaklarda daha fazla iz bıraktığı herkesçe kabul edilir

Döneri yanında, Ankara Tavası, Beypazarı'nın Yaprak Sarması ve Baklavası, Çubuk'un Turşuları, Gaziantep Baklavası, Adana Kebabı, Kadirli’nin İriçkili (Ekmek arası dökme sucuk), Mersin’in bir bardak çay ile Sıkması ve Tantunisi, Sinop’un Mantısı ve Nokul’u, Çarşamba’nın Pidesi, Urfa’nın Lahmacunu, Datça’nın Ballı Bademi, Hatay’ın Künefesi, Maraş’ın Dondurması gibi lezzetlerin çoğunu yaşadığımız kentlerde buluyoruz.

Ama lezzetlerin ilk üretildikleri şehirlerdeki tadının damaklara daha fazla iz bıraktığı herkesçe kabul edilmektedir. Konaklama tesislerimizin ile restoran ve lokantalar, sundukları çeşitli milletlerin mutfağı ile Türk Mutfağı'ndan örneklerin yanında; bulundukları yörelere ait yerel lezzetlerden örnekler de sunabilmelidir.

Aynı yemek, farklı tatlar

Farklı lezzetleri tatmak, tatilcilere yeni anılar yaşatmaktır aynı zamanda. Çok geniş ve farklı coğrafyamızın sunduğu sebze ve meyve zenginliğinden yararlanarak hazırlanan lezzetler, birbirine yakın köylerde bile farklılık gösterebilmektedir.

Antik dönemde Bergamalı eczacılık bilgini Galenos (M.S. 129- 216) yazdığı ‘Yiyeceklerin Nitelikleri Üzerine’ kitabında, kızartılmış balığın en iyi ballı ve bademli sosla gideceğini yazar. Bu günümüz Datça sofrasına balıktan sonra ballı badem tatlısı verilmesi şeklinde ulaşmış. Ballı badem, tavada az zeytin yağda hafifçe kızartılan bademlerin üzerine bal dökülerek hazırlanıyor.

Tatil beldelerinin cazibesini arttıran önemli unsur 

Üniversiteler, yerel yönetimler ve dernekler ile lezzet uzmanlarının başta ninelerimizin hazırladıkları yemekler olmak üzerine yerel tadlar üzerinde yapacakları araştırmalar sonunda elde edilecek tarifler, önemli bir kaynak olabilir.

Bu yolla lezzet uzmanlarının keşfedecekleri yeni lezzetler, yörelerimizin sahip oldukları doğal ve tarihi zenginliğindeki farklılığın yanında, tarihten günümüze ulaşan geleneksel lezzet farklılığını oluşturarak ayrı bir zenginlik yaratabilecektir.

Tatilcilere, yaşadıkları şehirde ve her yerde bulabildikleri yiyecek içeceklerin dışında, sadece tatil yapılan yerlerde bulunulabilen farklı lezzetleri de tatma imkanının sağlanması, tatil beldelerinin cazibesini artıran önemli bir unsur olabilecektir.