Pandemide en çok küçülenler, ekonomisi turizme dayanan şehirler

Türkiye Ekonomisi-2022'de 81 ilin pandemi karnesi de analiz edildi. GSYH-2020 verileri ışığında, salgının ilk yılı 2020'ye ilişkin illerin ekonomik performansını ortaya koyan araştırma, Düny.com yazarı İsmet Özkul'un imzasını taşıyor. Araştırmaya göre 2020'de ekonomisi en fazla küçülen il Antalya olurken, Aksaray ise ekonomisi en hızlı büyüyen il olarak öne çıktı.

COVID-19 salgını, küresel boyutta dünya gündemine 2020 yılında girdi. O tarihten bu yana da ekonomik ve sosyal sonuçlarıyla dünyanın en temel sorunu olmayı sürdürüyor.

COVID-19 salgını karşısında 81 ilin ekonomisinin nasıl bir sınav verdi? 

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2020’ye ilişkin il bazındaki gayrısafi yurtiçi hasıla (GSYH) verileri, COVID-19 salgını karşısında 81 ilin ekonomisinin nasıl bir sınav verdiğini analiz etmemize imkan sunması açısından önem taşıyor. Söz konusu veriler için, “İllerin, pandemi karnesi’ değerlendirmesi de yapılabilir.

Söz konusu veriler, 81 ilin ekonomik tahlil sonuçları, COVID-19 yılında ekonomisi yatağa düşen illerin zaafiyet noktalarını, salgından daha az etkilenerek süreci ayakta geçiren illerin dayanıklılık kaynaklarını tesbit etmemize yarayacak ipuçları veriyor.

COVID-19 yılında hastalanan iller

COVID-19 yılını en büyük hasarla geçiren il Antalya oldu. Antalya 2020 yılında yüzde 24.27 ile ekonomisi en fazla küçülen il oldu. Ekonomisinin turizme aşırı bağımlı olması Antalya’yı Covid-19 salgını karşısında en zayıf il durumuna düşürdü. Sonuç, ilde üretilen gelirin dörtte birinin kaybedilmesi oldu.

Antalya, ana hizmetler, mesleki, idari ve destek hizmetleri ile diğer hizmet faaliyetleri sektörlerinde 81 il içinde en yüksek oranlı küçülmeyi yaşayan il oldu. Ticaret, ulaştırma, depolama, konaklama ve yiyecek hizmetlerinden oluşan ana hizmetler sektöründeki küçülme yüzde 41.94 oldu. Burada asıl belirleyici olanın konaklama sektörü olduğu açık.

COVID-19 yılında ekonomisi ağır hastalanan ikinci il, yine turizme bağımlılığı yüksek olan Muğla

Mesleki, idari ve destek hizmetlerindeki küçülme yüzde 52.74 oldu. Buradaki belirleyici faktör ise, bu başlık altında yer alan turizm operatörlüğü hizmetleri. Diğer hizmet faaliyetlerindeki küçülme ise, yüzde 40.77 düzeyinde gerçekleşti. Bu başlık altında yer alan kültür ve eğlence sektörü, bu alandaki küçülmede belirleyici faktör.

COVID-19 yılında ekonomisi ağır hastalanan ikinci il, yine turizme bağımlılığı yüksek bir il olan Muğla. Turizm deyince Antalya’dan sonra akla gelen ikinci il olan Muğla’nın ekonomisi de yüzde 8.32 küçüldü. İl ekonomisinde yüzde 31.64 ile en yüksek paya sahip olan ana hizmetlerdeki küçülme yüzde 25.92 oldu. Turizmden öncelikle etkilenen öteki sektörler olan diğer hizmet faaliyetleri yüzde 21.05, mesleki, idari ve destek hizmetleri ise yüzde 12.65 küçüldü.

Nevşehir ekonomisinin küçülmesinde de baş etkenin turizm oldu

Turizmle ilintili konaklama ve yemek hizmetlerini de kapsayan ana hizmetler sektörü, Muğla ekonomisinde yüzde 31.64 ile en büyük paya sahip. 3. sırada ekonomisi yüzde 4.67 daralan Nevşehir yer alıyor. Nevşehir ekonomisinin küçülmesinde de baş etkenin turizm oldu.

Nevşehir’de kişi başına GSYH reel olarak yüzde 4.13, Dolar bazında 849 Dolar gerileyerek 5 Bin 596 Dolara indi. Nevşehir’de kişi başına gelir Türkiye ortalamasının yüzde 70’i düzeyinden 4.9 puanlık bir kayıpla yüzde 65.1’i düzeyine geriledi.

Yazının devamı: https://www.dunya.com/ekonomi/pandeminin-ilk-yilinda-antalya-en-fazla-kuculen-aksaray-en-hizli-buyuyen-il-oldu-haberi-644748