İzzettin Yurtsever

Sınırlı örneklem üzerinden genelleme yapılıyor, seyahat acentaları, çarşı hareketi, havaalanı veri ve hareketliliği, turlar vs ile farklı noktalarda bulunan 10-15 otelle görüşülüp bir veri oluşturuluyor. Elbette bu veri gerçek zamanlı, resmi ölçüm olmadığı için “bilimsel” değildir. Türkiye’de ve özellikle Bodrum gibi destinasyonlarda basında çıkan “%80 doluluk” türü haberlerde Resmi bir doluluk ölçüm mekanizması yoktur.

Bu tür doluluk bilgilerini kaynağına baktığımızda, Kültür ve Turizm Bakanlığı, TÜROB (Turistik Otelciler, İşletmeciler ve Yatırımcılar Birliği), TÜRSAB (Seyahat Acentaları Birliği),Yerel Otel Birlikleri (BODER – Bodrum Otelciler Derneği gibi) çıkabilir. Bakanlık veya yerel birlikler zaman zaman rapor yayınlıyor ama bunlar da geriden geliyor, günlük değil.

Kültür ve Turizm Bakanlığı otellerden her ayın 10 una kadar geceleme sayısını ve milliyet dağılımını otelin giriş yapacağı online sisteminden alır ve bu veriler sonradan çeşitli sektör kuruluşlarında istatistiki bilgiler olarak kullanılır. Ancak bakanlığın bu sistemi online, efektif ve operasyonel değildir.

Sektör dinamikleri açısından; Oteller doluluk oranlarını yüksek göstermek isteyebilir (talep canlı görünsün diye). Bazı durumlarda ise düşük gösterebilirler (yüksek sezon teşvikleri veya devlet desteği almak için). Oteller doluluk bilgisini tam paylaşmaz.

Ticari sır, rekabet ya da fiyatlama avantajı nedeniyle gerçek oranı açıklamak istemezler. Psikolojik–pazarlama etkisi olarak Doluluğun yüksek gösterilmesi, “erken rezervasyon yap” algısı yaratır. Çoğu zaman bunlar resmi istatistik değil, temsili/tahmini yorumlar oluyor.

Medyanın sponsorlu veya gönüllü olarak bölgede bir hareketlilik sağlamak açısından “ilgi çekici haber” arayışı da bu doluluk beyanlarında etkili olmaktadır.

“Doluluk %85’e ulaştı” başlığı, hem destinasyonu cazip gösterir hem de haber değeri taşır.

Benim “turizmde şeffaflık ve veri tabanlı yönetim” projesi önerim dünyada hiçbir yerde bu kadar geniş ve güvenilir ölçekte, sürdürülebilir, konsolide ve anlık uygulanmamaktadır.  Önerim tam kapsayıcı, zorunlu ve resmi konsolide online bir sistemdir. Buna “real-time occupancy reporting system” de diyebiliriz.

Bazı ülkelerde bu konuda esinlenebilecek modellerden bahsetmek gerekirse, İspanya / Kanarya Adaları Bölgesel turizm gözlemevleri haftalık–aylık doluluk raporları yayımlar (ama gerçek zamanlı değil).

ABD / STR Global Otellerden gönüllü veri toplayarak aylık rapor üretir (zorunlu değil). Singapur Turizm Kurumu konaklama istatistiklerini hızlı raporlar (yaklaşık 2–3 hafta geriden).

Pansiyonundan, apart otelinden turistik konaklama tesislerine kadar o bölgede, o ilde ve tüm ülkede günlük, haftalık, belirlenmiş tarih aralığında, haftalık, aylık ve yıllık oda ve yatak dolulukları, konaklayan yetişkin ve çocuk sayısı, opsiyonel veya zorunlu milliyeti örnekteki gibi oluşturulacak sade bir format üzerinden her gece konaklama tesislerinin online kimlik bildirim sistemi gibi resmi bir portala tesisin toplam oda ve yatak sayısı, konaklayan yetişkin ve çocuk sayısı, opsiyonel olarak konaklayanların milliyeti otelin ön büro işletim sisteminden çekilerek veya forma işlenerek veya ön büro işletim sistemleri de bu formatı programlayarak verinin o formata akışını sağlamış olurlar ve gün kapanışında online olarak bu veriler sisteme girilmiş olur ve kümülatif olarak, hatta o turizm merkezinde belirli bölgelerde tesisin konumuna göre ve belge sınıfına göre sınıflandırılarak sabahleyin veriler konsolide bir biçimde yayınlanabilir.

Bu verilerde otel ismi bakanlıkta kalır aynı zamanda güvenlik önlemleri ve mali denetleme açısından da gerektiğinde bu veriler o tesis için spesifik olarak değerlendirilebilir.

Örneğin; 25 Aralık 2025 doluluk verilerine ulaşmak istiyoruz. Tüm Türkiye verileri– Muğla ili verileri – Muğla ilinde Bodrum verileri – Bodrum içinde belirlenmiş konaklama noktalarında örneğin Yalıkavak – Türkbükü – Turgutreis- Milas gibi bölgelere ayrılarak ve tesislerin ayrıca tatil köyü – resort-pansiyon ve genel toplamı olarak veriler gün gün, haftalık, belli tarih aralığında, aylık, mevsimlik ve yıllık olarak güncellenmiş olarak izlenebilecektir.

Otellere bakanlığın online portal sistemden doldurtacağı günlük veri formu örneği;(Bu form otelin ön büro işletim sistemlerine de programlanabilir ve doluluk yüzdelerini de sistem otomatik yapar, night auditor’e ek bir iş yükü olmaz, adeta yönetime gönderdiği bir rapor gibi sisteme gider.

Uygulamanın Amacı

Kamu için: Turizm politikalarının doğru planlanması, istatistiklerin güvenilirliği, destinasyon yönetimi.

Otelci için: Sektörün gerçek doluluk ortalamasıyla fiyatlama stratejisini yapabilmesi.

Tüketici için: Bölgedeki müsaitlik ve yoğunluğu görerek daha şeffaf bir seçim yapabilmesi sağlanacaktır.

Bu verilere yerli ve yabancı tatilcilerde bir web sitesinden ulaşabilmeli ve tatil planlarını, kültür turlarını, ulaşım rezervasyonlarını, münferit veya acenta otel rezervasyon ve fiyat araştırmalarını ona göre yapabilmelidir. Yurt dışında da yabancı turist için teknolojik alt yapı imkanlarından yararlanma ve çağdaş yaklaşım ve doğru bilgi akışı güven oluşturur, ilgi satışları da artırır.

Böylece tüketiciyi yanıltıcı doluluk bilgilerinin de önü kesilmiş olur

Bu veriler seyahat acentaları, tur operatörleri ve hatta otel tedarikçi firmaları için de lojistik, ulaşım, zaman tasarrufu, insan kaynakları, stoklama, pazarlama, aksiyon, karbon salınımı azaltma ve verimlilik açısından da çok yararlı olur.