Ayasofya’nın müze kararı iptal

Danıştay, 1934 tarihli Atatürk tarafından imzalanan, Ayasofya’nın müze olmasını öngören Bakanlar Kurulu kararnamesini iptal etti. Saygı Öztürk imzalı habere göre, böylece bugüne kadar çıkarılan kararnamelerin de iptal yolu açılmış olacak. Ayasofya’nın bir bölümü 1994 yılından beri ibadete açık ve 5 vakit ezan okunuyor.

Caminin müftülük tarafından atanan kadrolu imamı da bulunuyor.

İŞTE DANIŞTAY’IN KARARI

Danıştay kararında “Ayasofya’nın, statüsü muhafaza edilerek hukuk düzenimizle güvence altına alınan, özel hukuk tüzel kişiliğini haiz mazbut vakıf niteliğindeki Fatih Sultan Mehmet Han Vakfı’nın mülkiyetinde olduğu, Ayasofya'nın, vakfedenin iradesi gereği sürekli şekilde cami olarak kullanılması için toplumun hizmetine sunulduğu, bedelsiz olarak kamunun istifadesine terk edilmesi yönüyle hayrat taşınmaz niteliği taşıdığı, tapu belgesinde de cami vasfı ile tescilli bulunduğu” vurgulandı.

Açıklamada şu ifadeler yer aldı:

* Vakıf senedinin, hukuk kuralı etki, değer ve gücünde olduğu, vakfedilen taşınmazın vakıf senedindeki niteliğinin ve kullanım amacının değiştirilemeyeceği, bu hususun tüm gerçek ve tüzel kişilerle birlikte davalı idare için de bağlayıcı olduğu Devletin, vakıf varlığının, vakfedenin iradesine uygun olarak kullanılmasını sağlama yönünde pozitif yükümlülüğü, vakıf mal ve hakları ile ilgili olarak vakfedenin iradesini ortadan kaldıracak şekilde müdahalede bulunmama yönünde de negatif yükümlülüğünün bulunduğu kuşkusuzdur.

Danıştay’ın kararı şu ifadelerle sona erdi:

* Bu durumda, Türk hukuk sisteminde kadimden beri korunarak yaşatılan Vakfa ait taşınmaz ve hakların vakfiyesi doğrultusunda istifadesine bırakıldığı toplum tarafından kullanılmasına engel olunamayacağı, vakıf senedinde sürekli olarak tahsis edildiği cami vasfı dışında kullanımının ve başka bir amaca özgülenmesinin hukuken mümkün olmadığı sonucuna varıldığından, bu hususlar dikkate alınmaksızın Ayasofya’nın cami olarak kullanımının sonlandırılarak müzeye çevrilmesi yönünde tesis edilen dava konusu Bakanlar Kurulu Kararında hukuka uygunluk görülmemiştir.

NE OLMUŞTU?

İstanbul’un fethinden sonra Fatih Sultan Mehmet tarafından cami yapılan Ayasofya, 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararıyla müzeye çevrildi. Dünya Kültür Mirası listesinde yer alan Ayasofya’nın cami olarak ibadete açılması uzun süredir gündemi meşgul ediyordu.

Sürekli Vakıflar Tarihi Eserlere ve Çevreye Hizmet Derneği tarafından 2016 yılında Danıştay’a dava açmış, Ayasofya’nın camiden müzeye çevrilmesine ilişkin 86 yıllık Bakanlar Kurulu kararının iptalini istemişti. Dernek karardaki Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e ait imzanın da sahte olduğunu öne sürmüştü.