Aşırı sıcaklar tatil alışkanlıklarını değiştiriyor... Turizm Akdeniz'den kayıyor mu?

İnsan doğasının ilginç bir yönü var: Aşırı sıcaklarda üşümeyi, aşırı soğuklarda ise ısınmayı hayal etmek zordur. İngiliz ve İrlandalıların güneşe doymuş bir yaz tatili özlemi köklü olsa da, Kuzey Avrupalı tatilciler artık İtalya, İspanya ve Fransa gibi favori destinasyonlardaki artan sıcaklıkların, tıpkı Cornwall'daki bir kamp gezisinde bitmeyen yağmur gibi, tatili mahvedebileceğini fark ediyor.

Milan'da tatil yapan festival programcısı Kate, Independent'a verdiği röportajda bu gezinin kültürle dolu bir erken yaz tatili olması gerektiğini anlatıyor. "Bu bir uyanış çağrısıydı, çünkü sıcak hava dalgası planladığım tatili yapmamı imkansız hale getirdi" diyor ve ekliyor: "Klima olmayan müzeleri öğleden sonra sıcağında ziyaret etmenin dayanılmaz derecede kötü olduğunu kısa sürede fark ettik. Tüm randevularımızı yeniden ayarladık, sabah erken saatleri ve akşam geç saatleri değerlendirdik ve yürümeyi düşündüğümüz kısa mesafeler için taksi ödemek zorunda kaldık, bu yüzden merkezi bir konum için ödeme yapmak anlamsızdı."

Edinburgh'dan yola çıkan ekip, İtalyan güneşini dört gözle bekliyordu ama Kate'in deyimiyle, "ilk kez aşırı sıcağın tatilde bir engel, hatta bir tehlike olabileceğini" anladılar.

Avrupa ısınıyor

Sıcak hava dalgalarının ve Avrupa genelinde artan sıcaklıkların tatilleri mahvetmekten çok daha ciddi sonuçları olduğu aşikar. Bilim insanları, Temmuz ayı başında etkisini yitiren son 10 günlük Avrupa sıcak hava dalgasının 12 Avrupa şehrinde 2 bin 300'den fazla ölüme neden olduğunu tahmin ediyor.

Bu ölümler orantısız bir şekilde yaşlıları, çocukları, sağlık sorunları olanları ve inşaat veya diğer dış mekan işçilerini etkiledi. Kısa süreli sıcak hava dalgalarının yanı sıra, sıcaklıklardaki sürekli artış, kötüleşen iklim krizinin kasvetli bir göstergesi. AB'nin Copernicus İklim Değişikliği Hizmeti'ne göre, geçen ay gezegenin kayıtlardaki en sıcak üçüncü haziran ayıydı.

Turizm de değişiyor

Yüksek yaz sıcaklıklarının gezginleri klasik yaz destinasyonlarının ötesine düşünmeye teşvik edeceği umudu da var. Oksijen'de yer alan habere göre 2024 McKinsey raporu, gezginlerin yüzde 80'inin dünya turistik destinasyonlarının sadece yüzde 10'unu ziyaret ettiğini ortaya koydu. Bu kadar yoğun turist trafiğinin altyapı sorunlarına yol açtığı, doğal ve kültürel alanlara zarar verdiği ve yerel sakinleri rahatsız ettiği konusunda artan bir farkındalık var.

Klasik, kavurucu sıcak Güney Avrupa tatili, İngiliz ve İrlandalılar için köklü bir alışkanlık, adeta yerleşmiş bir kurum olabilir. Ancak bir tek sıcak hava dalgası tatili bile bir gezginin fikrini değiştirmeye yeter.

İngilizlerin yüzde 22'si aşırı sıcakları tehlikeli buluyor

E-öğrenme alanında çalışan Colm, her Temmuz ayında Dublin ve Paris'te yaşayan bir grup arkadaşı için bisiklet tatili düzenliyor. "On yıl önce, Lanzarote veya Mayorka gibi güneşe boğulmuş bisiklet tatili klasiklerini rezerve ederdim. Bir yıl o kadar sıcaktı ki, günün tek kullanılabilir bisiklet saatlerinden en iyi şekilde yararlanmak için sabah 5'te yola çıkmak zorunda kaldık. Dersimizi aldık ve şimdi Hollanda veya İsviçre gibi daha serin ve daha az kalabalık Kuzey Avrupa destinasyonlarına gidiyoruz. Bu yıl, Lucerne Gölü çevresindeki 1291 Numaralı Rotayı yapıyoruz. Biraz çiseleyen yağmur, aşırı sıcakta bisiklet sürmeye kıyasla hiçbir şey."

Gerçekten de, seyahat sigortası sağlayıcısı Staysure'un  yakın zamanda yaptığı bir anket, Birleşik Krallık gezginlerinin yüzde 88'inin yaz tatili destinasyonlarında değişiklik yapmayı düşündüğünü ortaya koydu. Buna artan maliyetler (yüzde 32) ve aşırı turizm endişeleri (yüzde 23) neden olarak gösterilirken, yüzde 22'si de "aşırı sıcaklıkları" temel bir endişe kaynağı olarak belirtiyor.

"Bu sıcakta neye dayanabiliriz?"

Seyahat endüstrisi de bu değişime yanıt veriyor. Abercrombie & Kent'te Avrupa ürün müdürü olan Robina Frosini, "Gördüğümüz en büyük eğilim, misafirlerin yaz aylarında giderek daha serin iklime sahip yerleri tercih etmesi, kavurucu sıcaktan kaçınması" diyor. "Gezginler, Avrupa'nın Slovenya, Azor Adaları ve Portekiz ile İspanya'nın daha az bilinen kıyıları gibi daha az turistik bölgelerine artan ilgi gösteriyor. Ayrıca ara sezonlarda Avrupa'ya seyahat etmeye, Alplerde ilkbahar kır çiçeği yürüyüşleri, Toskana ve Bordo'da sonbahar bağ turları ve Noel pazarlarını deneyimlemek için kış seyahatlerine de yenilenmiş bir ilgi var."

Bu yaz, İrlanda, Norveç ve İsviçre gibi destinasyonlar ziyaretçi sayılarında artış gördü. Halk sağlığı alanında çalışan Chloe, bu Ağustos ayında iki küçük oğlunu Batı Cork'a götürüyor. "Geçen yıl Côte d'Azur'a gittik ve oğlanlar dışarıda keyifle oynarken şarap yudumlamanın şansına sahiptim. Ancak o kadar sıcaktı ki, öğleden sonraları küçük tatil dairemizde klimayı sonuna kadar açıp çok fazla Netflix izleterek geçirmek zorunda kaldık" diyor. "Tatile çıktığımız her sabah, 'ne yapmak isteriz?' yerine, 'bu sıcakta neye dayanabiliriz?' diye soruyorduk."

Tarihi bir hatırlatma

Geç Viktorya döneminde Menton, Cannes, St Tropez ve Nice gibi tatil beldeleri, zengin ve hipokondriak aristokratlara Londra ve New York gibi şehirlerdeki soğuk ve nemli kış havasına bir alternatif sunarak zenginleşti. Riviera tatil beldelerinin reklamını yapan eski seyahat posterlerinde, kürklü mantolar giymiş çekici, köşeli kadınlar ve buharlı kaplıca suları yer alıyordu.

F. Scott Fitzgerald 1920'lerde Cannes'ı ziyaret ettiğinde, ucuz sezon dışı fiyatlardan yararlanmak içindi. Yerel halkın, aileyi Temmuz ayında Akdeniz'i ziyaret ettikleri için "çılgın" sandıklarını yazdı. Akdeniz tatil beldeleri ancak İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra daha genç ve daha az aristokrat turist dalgasına – güneş ve deniz arayan ve giderek okul tatillerine bağlı olanlara – hitap etmeye başladı. İşte o zaman mevsimler değişti.

Akdeniz düşkünlerini bu turizm tarihi bilgisiyle rahatsız etmeyi seviyorum çünkü seyahat trendlerinin düşündüğümüzden çok daha kararsız olduğunu kanıtlıyor. Bu, tatil alışkanlıklarımızın değişebileceği umudunu sunuyor. Eğer 2025 yazında Akdeniz destinasyonlarını ziyaret etmek için çok sıcak bulursak, 1925'te herkes bizimle aynı fikirdeydi.