Ali Onaran: Yurtiçi turlarda yüzde 28 büyüdük

2016’nın zor bir yıl  olduğunu kaydeden Ali Onaran, “Ancak her şeye rağmen Türk Lirası olarak baktığımızda yüzde 20 büyüdük. Avro olarak yüzde 15 büyümeyi hedefliyorduk, yüzde 5’lik sapma ile yüzde 10 büyüdük. Yurtiçi turlarda yüzde 28 büyüme yakaladık. Ama bu segmentin bizim toplam faaliyetimiz içindeki payı yüzde 5 civarında. 2017 için bu payı artırmayı da düşünüyorduk. Ama şu anki konjonktürde bu hedef şimdilik bekleyecek.” dedi.  Onaran, ortalama satış fiyatlarında da yüzde 5,24 artış olduğunu bildirdi. 

Prontotour müşterisinin yüzde 20’sinin yeşil pasaportlu kamu personeli olduğunu belirten Onaran, “Darbe girişimi olan 15 Temmuz’da bu kesim yurtdışına çıkamadı. İki üç ay bizim performansımızı düşürdü” diye konuştu.

Kruvaziyer segmenti büyüyor

Kara turlarında kişi sayısı olarak yüzde 8, ciro olarak yüzde 8,57 büyüdükleri bilgisini paylaşan Onaran, gemi turlarında ise kişi sayısında yüzde 20, ciroda ise yüzde 42 yükselme olduğuna işaret ederek, “Bunlar çok ciddi rakamlar. Kruvaziyer segmenti giderek büyüyor. Bu nedenle artık kara turları ve gemi turları olarak segmentleri ayırmaya başladık. Tüm şirketlerde de gemi turlarında aynı durum söz konusu. 20 yıl önceki gemilerle şimdiki gemiler arasında büyük fark var. Artık gemide çok farklı hizmetler var” dedi.

Talep Ekim ayına toplandı

Ekim ayında ise kişi sayısında yüzde 45 yüzde ciroda yüzde 76 büyüme yaşadıklarını bildiren Onaran, şunları söyledi: “Gemi seyahatlerindeki artış da etkili oldu. Ancak darbe girişiminden dolayı talebin bu aya toplanmasının da etkisi oldu. 2015 ile 2016’yı karşılaştırdığımızda iyi bir tablo olduğunu görüyoruz. Ortalama gün sayımız da artıyor. Tur tarihi 60 günün altına inerse bu Türkiye’de ciddi sorunlar olduğunun da göstergesidir. 15 Temmuz sonrasında bu ortalama 55 güne inmişti. Şimdi yeniden 70’li rakamlara ulaştık. Bundan sonra erken rezervasyonun 90 günlere geleceğini düşünüyoruz.”

Yurtiçi turlardaki büyüme planı şimdilik askıda

Onaran, “Avro olarak yüzde 15 büyümeyi hedefliyorduk, yüzde 5’lik sapma ile yüzde 10 büyüdük. Yurtiçi turlarda yüzde 28 büyüdük. Ama bu segmentin bizim toplam faaliyetimiz içindeki payı yüzde 5 civarında. 2017 için bu payı artırmayı da düşünüyorduk. Ama şu anki konjonktürde bu hedef şimdilik bekleyecek” diye konuştu.

Dövizdeki hareketliliğin sektörde önemli bir etkisi olduğunu dile getiren Onaran, “Artık ocak ayında bile planlamalarımız bitmemiş olabiliyor. Giderek yeni duruma ve konjonktüre kendimizi uydurmaya çalışıyoruz” dedi.

Zenzibar’daki otel yatımlarını ise yavaşlattıklarını kaydeden Onaran, “Orada biraz daha zamana ihtiyacımız var” dedi. Zenzibar’da aslında önemli gelişmeler yaşandığını, THY’nin direkt uçuşlara başlayacağını ve bölgenin daha da değerlendiğini kaydeden Onaran, ancak son durumlar itibariyle global Pronto çalışmalarına ı biraz daha ağırdan aldıklarını belirtti.

Darbe girişimi döneminde 4 bin iptal

15 Temmuz’daki darbe girişimi döneminde yaklaşık 4 bin kişinin tatilini iptal ettirdiğini gördüklerini ifade eden Ali Onaran, şöyle devam etti: “Son üç ayda iptal ettirenlerden her ay 8-10 kişi geri dönüyor. Bugüne dek 300 civarında kişi geri dönerek tekrar rezervasyon yaptırdı. Öteleyenleyer de oldu. O dönemde 14 kişilik bir kriz masası kurduk. Kriz masası iptalleri ve ötelemeleri yönetti. O dönemdeki müşterilerimizin yaklaşık yüzde 70’ini hakkı saklı yapabildik. Yüzde 30’unun paralarını iade ettik. Türkler genel olarak çok kolay değişikliklere adapte olabiliyor. Bu turizm için de geçerli. Dolayısıyla yaşanan olağanüstü durumu bence çabuk atlattık. Biz 2017 için çalıştığımız tedarikçiler, havayolları ve diğer partnerlerimizin yüzde 80’inden fazlası ile şimdiden anlaşmalarımızı yaptık. Ancak geçen yıl yüzde 80-90 riskli girdiğimiz yerlere bu yıl daha az riskli girdik.”

Bu yılki krizin aslında incoming turları krizi olduğunun altını çizen Onaran, “Bizim incomingimizin yüzde 90’a yakını yok oldu. Bir şansımız vardı; Bizim ikinci şirketimiz Pronto MICE DMC’dir. Avrupa Kupası maçlarının olması bu şirketimiz açısından bizim için şanstı. Özellikle sponsor şirketlerin belirli sayıda kişiyi bu karşılaşmalara götürmesi gerekiyor. Sadece Avrupa kupasında yaklaşık 2 milyon avro ciro yaptık. Ama bizim Türkiye’ye getirdiğimiz turist yok oldu. Genelde krizi Türklere yönelik ürün satan firmalar ve bunların da belli büyüklükte olanları daha az hissetti. Antalya ve İstanbul’un belli yerlerindeki oteller krizi en çok hissetti” dedi.

15 Temmuz sonrasında çok ciddi tasarruf tedbirleri aldıklarını söyleyen Ali Onaran, “Almamız da gerekiyordu. Satışlarımız yüzde 70 durmuştu. İki hafta sonra her şey değişti. Ama o zamanki durum oydu. O karamsar tablo çok daha uzun sürebilirdi. Toparlanma oldu. Ancak her şey çok hızlı düzelmeyecek. Türkiye genelinde fiyatlar çok hızlı düşürüldü. Neredeyse bazı bölgeler 1990’lı yılların fiyatlarına geldi. Bu krizıden sağlam, büyük yapıların yara almadan çıktıklarını görüyoruz” diye konuştu.

Dedikodu ve spekülasyonlar

Böylesi dönemlerde spekülasyon ve dedikoduların da bolca olduğuna işaret eden Onaran, “Pronto olarak bizim için de dedikodular çıkarıldı. Çok güçlü olmazsanız bu tür dedikodular zarar da verebilir. Kendi işinde sağlam olanlar bu tür şeylerden pek de etkilenmiyor. Bizim gibi, Etstur gibi, Jollytur gibi yerli seyahat pazarı aktörlerinin artık daha sağlam olduğunu düşünüyorum” dedi.

Deneyim turları gelişiyor

“Pronto Plus diye son zamanlarda bir ürünümüz var. Daha sepesifik, deneyim turları daha içi dolu, daha tematik paketler daha çok tercih edilmeye başladı. Bizimki lüks seyahat değil. Bu tür deneyimsel turlar bu yıl yaklaşık yüzde 100 büyüdü. Önümüzdeki yıl da hedefimiz bu segmentte yine yüzde 80-100 arası büyümek. Burada rakamlar henüz yüksek değil. Bu yıl 1200 kişiyi Prontoplus turları ile gezdirdik. Önümüzdeki yıl 2.400’e çıkarmayı hedefliyoruz. Sayıyı artırarak bu segmentte de fiyatı düşürmeyi hedefliyoruz.” 

Yazarlı turlar başlattı

Yazarlar ve kitaplar turları başlatıyoruz. İlki Romanya’nın Transilvanya bölgesi oldu. Drakula olarak da bilinen Kazıklı Voyvoda’nın yaşadığı bölgeyi geziyoruz. Tuna Kiremetiçi ile “Selanik’te Sonbahar”, Ayşe Kulin ile Bosna turları benzeri turlar planlıyor. Prag’da Franz Kafka’nın yaşadığı yerler de Yekta Kopan’ın anlatımı ile bir tur çerçevesinde gezdirilecek.

Gençlere yönelik turizme de yönelecek

Yaklaşık bi yıldır Pronto Genç projesi üzeirnde çalıştıklarını belirten Onaran bunun için üniversitelerde çalışmış olan bir reklam ajansını bunun için görevlendirdiklerini, ancak 15 Temmuz’dan sonra bundan vazgeçtiklerini kaydetti. Onaran gençlere yönelik turların genç nüfusa sahip Türkiye’de ihtiyaç olduğunu ama gençlere yönelik gerçek anlamda kitle turları yapan şirketler olmadığını söyledi. Onaran, gençlikle ilgili projeyi daha sonra mutlaka hayata geçireceklerini dile getirdi. Ali Onaran bunun için ürün adı bile bulduklarını ve “Piu” adı altında bu ürünü pazarlayacaklarını kaydetti.