2020 Türkiye’de Evliya Çelebi Yılı olmalı

Dünyaya anlatacak hikayeleri olan ülkeler kazanır. Bu, sanatta, edebiyatta, ekonomide, sporda ve turizmde fazlası ile böyledir. Türkiye’nin insanlara anlatacak çok hikayesi vardır. Çoğu da tarihten mirastır ve hazır olarak ellerimize verilmiştir. Tek yapmamız gereken bu hikayeleri doğru sunum ile bütün Dünya ile paylaşmaktır.

Tarihten gelen en değerli hikayelerimizin yazarlarından birisi Evliya Çelebi’dir. Bizim adımıza gezmiş, görmüş ve döneminin muhteşem bir belgeselini miras bırakmıştır

Çağdaş gezginlerin Atası- Evliya Çelebi

Bu coğrafyanın tarihinde seçkin bir yeri olan Evliya Çelebi, bir anlamda gezginlerin atası sayılabilir. Günümüzün tek tip turist profilinden farklı bir seyyah olarak kabul edilmelidir.

Gittiği yerlerde pasif bir izleyici kalmaktan ziyade, dikkatli bir gözlemci olmuş ve önemli bilgileri kaydederek geleceğe bırakmıştır.

Evliya Çelebi, günümüzün yaygın trendi olan gezme, görme ve deneyimleme gezilerini bundan yüzlerce yıl önce yapmıştır. Bu anlamda bir ilktir. Gözlemlerini ve yorumlarını 10 ciltlik Seyahatname adlı eserinde toplamıştır.

Kaleme aldığı notlar, o dönemin ekonomisi, sosyal hayatı, doğası ve kültürü hakkında bilgiler vermektedir. Notlarında kimi zaman mizah, kimi zaman da hüzün vardır.

Türkiye, Evliya Çelebi ile turizmi bir araya getirmeli ve Dünya gezginler hareketi için bir öncül ve bir marka oluşturmalıdır. Zira, o dönemdeki misyonu, günümüzün gelişen seyahat eğilimleri ile bire bir örtüşmektedir. Yeni gezginlere Evliya Çelebi’yi anlatmalıyız.

Gezdiği yerlere bakmak o döneme göre nasıl zor bir işi başardığını gösterecektir.

Gezdiği yerler

27 Nisan 1640 Bursa-İstanbul-İzmit

Ağustos 1640 Trabzon-Karadeniz’de fırtına

Ekim 1640 İstanbul 1645 Hanya Seferi

1646 Erzurum-Azerbaycan-Ermenistan-Gürcistan

1647 Celali İsyanları?

Temmuz 1648 İstanbul

Eylül 1648 Şam

1649 Sivas

Temmuz 1650 İstanbul

1651 Özi-Silistre-Sofya

1653 İstanbul

1655 Van-Bağdat

1656 Van

Mayıs 1657 Özi

1658 İstanbul

1659 Batı Anadolu-Bozcaada

1660 Eflak-Boğdan Seferleri Split-Hırvatistan

1661 Sofya-Macaristan

Şubat 1662 Arnavutluk

1663 Macaristan

12-22 Ekim 1663 Amsterdam

1664 Raab-St.Gotthard

Nisan 1665 Viyana

Kış 1665-1666 Viyana-Budapeşte-Oçakov

1666 Krakow-Kırım-Bahçesaray-Dağıstan

1667 Terek-Astrahan-Saratov-Kazan-(Ural)-Kalmukya-Azov

1671 İstanbul-Kütahya-Manisa-İzmir-Sakız Adası-Rodos-Adana-Halep-Kudüs

1672 Medine-Mekke-Medine-Kahire

UNESCO Evliya Çelebi’ye Sahip Çıktı    

UNESCO Genel Kurulu, Evliya Çelebi’nin 400. Doğum yıl dönümü münasebetiyle 2011 yılını Evliya Çelebi’yi anma yılı olarak ilan etti.

Evliya Çelebi’nin İstanbul’u Sergisi

Evliya Çelebi Ankara Sergisi

Doğumunun 400. Yılında Evliya Çelebi Sempozyumu

Bir Osmanlı Seyyahı Evliya Çelebi Paris Sergisi

Evliya Çelebi Paris Sempozyumu

Evliya Çelebi Bosna Hersek Sergisi

Evliya Çelebi’nin Balkanları Kongresi

Neler yapılabilir?

Seyahatname, günümüzde kültür ve gözlem turistinin en kalabalık olduğu ülkelerin dillerine tercüme edilmeli, cep kitapları şeklinde bastırılıp dağıtılmalı ve online mecrada e- book olarak yayınlanmalıdır. İlk akla gelen ülkeler, özellikle Çin, Hindistan, Uzak Doğu Ülkeleri, Latin Amerika Ülkeleridir.

Evliya Çelebi’nin gezip gördüğü ve notlar aktardığı ülkeler ile Türkiye arasında bu temelde bağlar kurulup güçlendirilebilir. Evliya Çelebi ve Seyahatname bu ülkeler ile aramızda güçlü bir turizm hareketini inşa edecektir.

Gezdiği Ülkeler ile birlikte bir hatırlama programı oluşturulabilir. Bu Ülkelerdeki temsilciliklerimizin öncülüğünde ortak anma toplantıları düzenlenebilir. Bu çalışmalara turizm ile ilgili STK’lar, turizm eğitimi veren okullar, turizm medyası dahil olmalıdır.

Evliya Çelebi’nin seyahatlerinden online uygulamalar, romanlar, filmler çıkarılabilir. Türkiye’den, Çin’den ve Dünya’dan çok okunan, güçlü yazarlar ile bu konuda işbirliği yapılabilir. Sosyal medya ünlüleri, film yapımcıları, senaristler bu çalışmanın parçası olmalıdır. Onlar vasıtası ile büyük pr ve tanıtım kampanyaları hayata geçirilebilir.

Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesinde bahsedilen yemeklerden gastronomi kitapları çıkarılabilir. Bu kitaplar, hem Türkiye hem de gezdiği ülkelerin mutfak turizmine fayda sağlar. Zira hem tatmış, hem de tarif etmiştir.

Evliya Çelebi rotalarında spor etkinlikleri ve edebi yarışmalar düzenlenebilir;

Bisiklet ve motosiklet turları

Ralliler

Maratonlar, Yarı-Maratonlar

Gezi notları

Yemek yarışmaları